 |
| Juni 2019: LB-YTRN voert een van z'n kuikens. |
Het is een wat
ongerieflijke positie die ik inneem, want er is een causaal verband tussen mijn
plezier in het “boven water” halen van een levensloop van een individuele
vogel, aan de hand van een afgelezen kleurring, en de vangst en het ringen van
die bewuste vogel ergens in het verleden. En dat strookt niet met mijn ambivalente houding t.o.v. dat vangen en ringen. Dat heeft twee redenen.
Allereerst een emotionele. Vogels staan bij mij voor het toppunt van vrijheid. Die
vrijheid ontneem je hen, al is het tijdelijk, met net of val. Het beeld van zo’n gevangen vogel is voor mij een tegenstrijdigheid in zichzelf. En een meer
objectieve: Vangen brengt ongerief met zich mee voor de vogel: Stress, soms een
geknakte pen of, gelukkig zelden, erger. Daarnaast, we hebben het daar niet graag over, het
dragen van de aangebrachte (kleur)ring kan ongerief met zich mee brengen of risico’s
op blessures. Daarmee wil ik niet
zeggen dat we geen vogels zouden mogen vangen en ringen. Maar wel dat we daar
een erg goede reden voor moeten hebben. Bijvoorbeeld om meer te weten te komen
over vogels.
 |
| Juni 2017: LB-YTRN met jong. |
Op mijn dagelijkse
fietstocht naar “de zaak” kom ik langs meerdere territoria van Scholeksters. Zo
broedt aan de noordkant van de Rijsbruggerweg jaar-in-jaar uit een paartje.
Mijn indruk was dat dit paar meestal succesvol was met een of meer uitvliegende
jongen, maar dat het vanaf 2016 ineens minder leek te gaan. Hoe kan dat, waarom
ineens dat verminderde broedsucces? Aan de zuidkant tref ik eveneens jaarlijks
een broedend paartje Scholeksters. Jaar-in-jaar-uit loopt het met jongen rond.
Hoe flikken ze dat? En: Waar zit je eigenlijk naar te kijken? Naar steeds dezelfde
al dan niet succesvolle vogels? Is er iets gebeurt in dat territorium aan de
noordkant, wat de zuidzijde bespaart is gebleven? Dankzij het feit dat Marc van
Leeuwen in deze regio al sinds 2008 heel veel Scholeksters van een kleurring
heeft voorzien kun je, door daar regelmatig waar te nemen, te registreren en
analyseren, een stuk beter begrijpen wat er nu eigenlijk gebeurt:
 |
| Juli 2014: RY-BEWL voert kuiken. |
Om
te beginnen de noordkant: In 2014 nam ik daar voor het eerst vogel RY-BEWL (rechts
geel zwarte E witte L; voor ingewijden) met partner waar. In 2015 was er een
geringde partner (LB-YTRT; gele T rode T). Ze waren vaak laat met broeden, maar
brachten van 2014 – 2016 tenminste 5 jongen op de wieken. In 2017 keert LB-YTRT
niet terug in dit territorium. Er is een nieuwe mannelijk partner RY-BEWC; een
vogel die in 2013 als kuiken in ditzelfde gebiedje door Marc is geringd.
 |
| Maart 2017: RY-BEWC op de slaapplaats Rietplas, Houten |
Het is
een heel markant beest, dat door z’n gebogen snavel ook zonder kleurring goed
is te herkennen. Het paar doet in 2017 twee broedpoging die ondanks goede
bedoelingen van beschermers en werknemers, beide mislukken. In 2018 heb ik hetzelfde
paar wel steeds rond zien hangen maar niet op een nest kunnen betrappen (Dat er
vast geweest moet zijn, maar soms zijn ze je gewoon te slim af). In 2019 is ook
RY-BEWL niet terug gekeerd in dit territorium en vormt RY-BEWC een paar met een
niet geringde vogel. Tot nu gaat hun huidige broedseizoen goed. Dankzij het
tijdig verplaatsten van het nest door weidevogelbeschermers van de groep Werkhoven
werd het gespaard tijdens werkzaamheden. In dit territorium loopt nu voor het
eerst sinds 2016 weer een paar met een kuiken rond, dat voorspoedig groeit!
 |
| Juni 2016: LB-YTRN met 2 grote jongen. |
Dan de
zuidzijde: Daar broedt in mei 2015 LB-YTRN. In dat jaar ving Marc de vogel op
het talud van de nieuw aangelegde Limesbaan (N421). Deze scholekster is gepaard
met RY-BEWQ. Ik zie hen 1 jong groot brengen. In 2016 zit LB-YTRN met een
andere partner (dan in 2015) t.w. LY-CSYP in een knotwilg aan de rand van zijn
territorium en ze brengen 2 jongen op de wieken.
 |
| April 2017: LB-YTRN inspecteert z'n knotwilg |
In 2017 gebeurt er iets
vreemds. Vroeg in het broedseizoen zie ik dit paar weer op “hun” knotwilg, maar
tref later LB-YTRN samen met zijn vórige partner RY-BEWQ broedend aan. Wat was
er gebeurd? Echtscheiding of een noodlottig ongeval? Dankzij cruciale
informatie van een oplettende buurtbewoner en speurwerk van Marc kon worden
achterhaald dat LY-CSYP was doodgereden op de N421 "Limesbaan". LB-YTRN en RY-BEWQ
broeden nu weer op de grond en blijken daarin succesvol. Ze doen dit voor het
oog van de camera van Magali Frauendorf (te zien op: CHIRP-Nieuwsbericht); er vliegen 2 jongen uit. Zelfs in 2018
lukte het dit paar, als een van de weinige in de regio, een tweetal jongen op de
wieken te krijgen. Ook het lopende broedseizoen ziet er goed uit voor
dit paar. Hun drie grote jongen maken al lange oefenvluchten.
 |
| Juni 2018: LB-YTRN met geringd jong. |
Zonder
de door Marc aangebrachte kleurringen, die de vogels tot individuen maken, had
ik op geen enkele manier een vinger achter de verschillende gebeurtenissen
binnen deze twee territoria kunnen krijgen. Ik zou alleen maar meer of minder
succesvol broedende scholeksters waar hebben genomen. Het zou me ontgaan zijn
dat het noordelijk territorium van eigenaars is gewisseld en dat in het
zuidelijke sprake was van een bijzondere wisseling van partner. Dan nog durf ik
de vraag te stellen, is mijn inzicht in deze gebeurtenissen voldoende reden voor
het vangen en ringen van deze vogels? Ik ben van mening dat mijn particuliere
ervaring dat niet rechtvaardigt? Daarvoor hoor je, uit data van geringde en
afgelezen vogels algemeen geldende wetenschappelijke principes te destilleren én te publiceren. En juist dát is wat er recent binnen het CHIRP-Scholekster-project
gebeurt: Grote databestanden die door professionals, maar vooral ook door
fanatieke liefhebbers met ringgegevens en aflezingen zijn gevuld, worden
bewerkt en gepubliceerd. En daar geniet ik van. Verwijzingen naar die
publicaties vind je op: www.chirpscholekster.nl. Ik kan met een meer gerust hart ringen blijven
aflezen én desgewenst assisteren bij het vangen en ringen.
Voor wie wil weten hoe je een afgelezen kleurring in een code omzet?:
Afgelezen kleurringen zijn te melden op:
Of gebuik daarvoor de App:
3. BirdRing
Alle teksten en foto's
©Sjerp M. Weima 2014 - 2019.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten