donderdag 17 december 2015

Voor ganzen ga je naar Drenthe!


Er was een tijd dat ganzen voor een fietsend Drents vogelaartje zo goed als onbereikbaar waren. Het Lauwersmeer-gebied was nog het dichtste bij, maar om er te komen had je wel een bereidwillige ouder of oudere medevogelaar nodig. Maar de wereld van de ganzen is veranderd. In de meest landen hebben ze bijna algehele amnestie gekregen en de landbouw heeft zich onbedoeld aan hun behoeften aangepast. Ze nemen in aantal toe.
En dan kan het gebeuren dat we half december op het Orvelterveld (dichter bij het midden van Drenthe kun je haast niet zijn), staan te genieten van vijfeneenhalfduizend Toendrarietganzen. En we hadden al groepen van dertien- en viertienhonderd langs het Oranjekanaal bij de Orvelterbrug. Onafgebroken is er geroezemoes van ganzen, met daar bovenuit steeds weer het geluid van Kleine en Wilde zwanen (80 respectievelijk 140 vogels). Twee keer gaat het hele pak de lucht in en dan weet je even weer waarom je voor spectaculaire natuur echt geen vliegreis hoeft te maken.

171215 Orvelterveld; Kleine zwanen en Toendrarietganzen.
De vogels vreten van gemorste korrelmaïs en de resten van geoogste aardappels. Korrelmaïs wordt de laatste jaren steeds meer verbouwd in deze contreien. Hoe de vogels de geoogste percelen zo snel weten te vinden is me een raadsel, maar de tam-tam werkt snel en buitengewoon efficiënt. Ze zijn er duidelijk gek op. Het is overigens geen sinecure om in die compacte massa vretende ganzen, zo tussen de staketsels van de geoogste maïs, vogels met kleurringen te ontdekken. Eén peuter ik er uit; geringd op Kolguev (arctisch Rusland!) door een Russisch-Nederlands team. Z’n winterareaal is totaal anders dan dat van de Kollen die ik doorgaans in polder Blokhoven tref. Boeiend!

Ondertussen krijg ik in gesprekken met geïnteresseerde voorbijgangers mooi de gelegenheid om m’n Drents wat op te frissen. Bijvoorbeeld met de man die nog in de ontginning van de laatste veengebieden in het Noorden van Duitsland had gewerkt. Hij had er in het veld mensen ontmoet die daar de laatste nesten van Goudplevieren trachtten te beschermen en had zelf ook nog zo’n “nussie” met vier groene eieren gezien. Moet je nagaan; hoeveel Nederlanders kunnen hem dát nazeggen? Een nest van een Goudplevier; in West-Europa! Dan sta je toch wel met iemand te praten zeg!

171215 Orvelterveld; Wilde-, Kleine zwanen en Toendrarieten.
De suikerbietenoogst is nog in volle gang; een nieuwe voedselbron voor de ganzen en zwanen wordt aangeboord. Na een paar uur kijken en genieten is het bijna donker en tijd om op te breken wanneer een groot deel van de vogels even de lucht in gaat om daarna, iets dichterbij nu, weer neer te strijken. Ik pak de telescoop weer uit, voor een laatste scan, en heb ineens een Wilde zwaan met blauwe halsring in beeld. Het is alleen wel héél erg donker, de vogel blijft maar lopen en die roestrode verkleuring van de tekens helpt ook niet echt. Over drie van de vier karakters ben ik snel zeker, maar het onderste wordt grotendeels bedekt door veren. Totdat de vogel even stopt en zich naar me toedraait: een 3, geen twijfel mogelijk! Deze Wilde zwaan werd geringd in Letland (juli 2011), overwinterde vooral in Duitsland en was nooit eerder gezien in Nederland. Nog niet eerder ook, heb ik een Wilde zwaan ‘afgelezen”. Een “lifer” (en nog wel nieuw in Nederland) heet dat in twitchersjargon.   
Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2015

donderdag 19 november 2015

In de luwte van het fort

19-11-15 polder Blokhoven Fort Honswijk; Waterhoen

Het waaide nog steeds hard dus koos ik om te beginnen voor het westen. In de Elzen langs Kaaidijk en Elpad leverde dat tussen tientallen Putters een paar Sijzen op. Na een Dodaars en het winterse geluid van Smienten in de Ossenwaard is het vanaf daar windje mee over de dijk en in de luwte van Fort Honswijk tijd voor koffie. Verrassend veel vogels nog. De Kramsvogels en Koperwieken vertrouwen het niet helemaal, ze blijven zachtjes alarmeren. Terecht: Een Sperwer (1ste winter) houdt de boel scherp in de gaten. Een mooi uitgekleurd Waterhoen trekt samen op met een vogel die ongetwijfeld deze zomer is opgegroeid. Kuif- en Krakeenden rusten of eten wat. Heel rustig glijdt een Slechtvalk (een mannetje) laag over me heen. Hij draait en duikt wat rondjes boven het fort en verdwijnt dan naar het westen.

Een schapenboer, al jaren met pensioen, komt zijn kleine kudde inspecteren en langs voor een belangstellend praatje. De ram is mank en lijkt niet goed te dekken. In z’n Texelaars zit voldoende Swift ingekruist om ze zonder al te veel hulp af te laten lammeren. Met twee lammeren per schaap per jaar is hij best tevreden. Het is  rendabel en niet te veel werk. Hij is hier vlakbij geboren; in “De Morgenstond”, verderop onderaan de Lekdijk. Zijn vader had er een gemengd bedrijf, fruit en melkvee, zoals de meeste boeren hier. Destijds was hij nog op de boeldag geweest bij van Wijk, toen die stopte met boeren op “De Groote Geer”. Ja, dan heb je het zomaar over geschiedenis: In 1985 werd rond die eeuwenoude hoeve een nieuwbouwwijk uit de grond gestampt. Ik woon er, inmiddels ook al weer vijfentwintig jaar, bijna naast.
 
                                       Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2015

maandag 2 november 2015

Nazomer in November


Mijn broer, die nog in het Noorden woont, kan vanwege dichte mist al twee dagen met max. 90km / uur over de autosnelweg. Het zonnetje op mijn rug maakt mijn standplaats hier aan de Pothuizerweg beslist aangenamer. Er is bovendien voldoende activiteit van de vogels op het pas gemaaide maïsperceel. Een gezinnetje Toendrarieten kondigt hun aankomst aan met karakteristiek “honkende” ganzenroep. Ik had overigens beslist niet gedacht dat er voor Spreeuwen hier iets te eten zou zijn. Zij kennelijk wel, want het zijn eerder duizenden dan honderden die in heel dichte heel donkere plakkaten kwebbelend en soms krijsend de bodem afstruinen. Een Sperwer zaait paniek. Die kun je horen in duizenden zich weg haastende vogelvleugeltjes en zien in de ronde wolken die ze vormen.

021115 Polder Blokhoven Pothuizerweg; Spreeuwendrukte

Uit de richting van de Lek klinkt gebabbel van ganzen. Vanaf de Scheidingsweg heb ik mooi zicht op ruim 750 Kol- en een kleine 200 Grauwe ganzen. Ik neem ruim de tijd voor een telling om het aandeel 1ste -jaars vogels te bepalen. En weer valt op dat de paren met jongen beslist niet homogeen over de groep zijn verdeeld. Ondertussen haal ik tijdens dit turven 3 gekleurringde vogels binnen. Het duo met licht-groene ringen is al een paar jaren onafscheidelijk in deze polder aanwezig. Ook Zwart KHJ komt hier vaker. Leuk ze weer eens in goede gezondheid terug te zien.

021115 Polder Blokhoven Scheidingsweg; bekende gasten.
Daar sta je dan; in een zomers fleece-vest, te kijken naar Kolganzen die grazen op een gewas dat hoog staat als in de nazomer. Volgens de kalender is het november.

Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2015

maandag 28 september 2015

Langs de rand


Vanaf eind augustus is de fut er meestal wel zo’n beetje uit. De maïs staat hoog en belemmerd m’n uitzicht. Het gras moet nodig en voor de zoveelste keer worden gemaaid. Door gebrek aan vogels voelt de polder als een donkergroene dode leegte. Onbewust ben ik steeds meer de randen gaan bezoeken. Kaaidijk, Bokkepad, Werk aan de Groene weg, maar vooral de uiterwaarden tussen Steenwaard en Fort Honswijk leven gelukkig nog. Van samen optrekkende Witte en Gele kwikken bijvoorbeeld. Wanneer ik maar rustig naast m’n Fyts zat, trokken ze zich weinig van me aan.

Witte en Gele kwikstaart in de Lek-uiterwaard

Of er zat ineens een Tapuitje tussen; ’s nachts op trek, maar overdag scharrelt ze hier haar kostje  bij elkaar. Een stapel te verwerken palen is een mooie uitvalsbasis voor de jacht.

Tapuit met uitzicht op de Lek en op jacht.

Ik telde er ruim 1400 Kieviten. Vandaag fluit het daartussen van Goudplevieren. Als de Spreeuwen massaal beginnen te spetteren tussen het basalt van de kribben kunnen ook zij de verleiding niet weerstaan. Beschroomd bezwijken ze, een voor een, en nemen een bad. 
Torenvalken jagen er graag, ze hebben er extra steun van de wind die langs het talud een opwaarts zetje heeft gekregen. Of er veel wordt gevangen? Ik weet het niet:

Torenvalk op jacht; deze foto maakte ik elders.

Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2015