vrijdag 31 januari 2014

De toppers van het Scharreveld


Voor of na een bezoek aan mijn ouderlijk huis proberen we als, het maar even kan, een kijkje op het Scharreveld te nemen. In m’n tienertijd heb ik er veel gestruind: Eendennesten gezocht in verraderlijke veenputten. Genoten van baltsende Grutto’s, maar meer nog van het geluid van de Wulpen. Dat verhoudt zich tot elkaar zoals de muziek van Mozart zich verhoudt tot die van Mahler; de eerste is erg mooi, maar je gaat de diepgang missen zodra je aandachtig de tweede hebt beluisterd. Sluipend naar een eendenplas met jagershutjes in het verboden stuk. Spannend omdat je nooit wist wat je er zou zien. Soms zelfs Slobeenden; in Drenthe geenszins vanzelfsprekend. Alvast één reden, waarom ik dit nog steeds een van de mooiste poldervogels vind. Extra spannend omdat je nooit wist, waar de immer chagrijnige jachtopziender (altijd mét geweer) op zou duiken. In elk geval; nooit je fiets zichtbaar aan de kant van de weg zetten. Oppassen voor Adders natuurlijk, met hun zeer tot de verbeelding sprekende geheimzinnigheid. We deden er mee aan de eerste slaapplaats tellingen van Regenwulpen, opgezet door Arend van Dijk (zie: Mister SOVON). Er baltsten zelfs nog Korhanen (voor ’t laatst gezien op 4-3-1978: 3 hanen met 2 hennen) , voor deze jeugdige vogelaar wel de toppers van het Scharreveld.


Het verdween. Natuurlijk verdween het. Het gebruikelijke werk zullen we maar zeggen; verdroging en vermesting, daar was zeker deze natuur niet tegen opgewassen. Scheper Noordhuis ging met pensioen, z’n opvolger redde het niet alleen en de gammele kooi tegenover mijn schoolplein ging tegen de vlakte. Daarna vond ik het er eigenlijk niet meer om te harden. De leegte liet zelfs geen ruimte voor nostalgie.

Totdat… het Drentse Landschap de landbouwpercelen, die tussen de Boekweit en het Scharreveld lagen, onder haar beheer kreeg en daar aan de slag ging. Het water kwam terug en daarmee de vogels: Grutto’s, baltsende Watersnippen, Wintertaling en doortrekkende stetlopers. Zelfs de adders werden (op mijn aanwijzingen en op hun oude plekken) meer dan 30 jaar na dato terug gevonden. En Lepelaars mag je gerust als een aanwinst voor Drenthe beschouwen. Ik heb niet zoveel met nieuwe natuur, maar hier heeft het Drentse landschap, zonder te willen restaureren, kans gezien om veel van de oude waarden terug te brengen.

31-01-2014: Bevroren Scharreveld

De plas lag vandaag, na een lange autorit en een paar dagen winter, dicht en ik vermoedde er weinig leven. Er was wel een windwak open gebleven; op een paar vogels na leeg. Twee eendjes in zwart wit doken er naar voedsel. Ze trokken de aandacht, want lagen net wat dieper dan kuifeenden, hadden een “platte” achterkant en zwarte koppen, met een mooi rond kopprofiel, zónder kuif. De grijze mantels maakten beide af als Toppereend. Echt geen zeldzaamheid in Nederland maar ik had ze van mijn leven nog nooit gezien. Gewoon omdat ik ze nooit heb getroffen op de plekken waar ik kom en er nooit voor op pad ben gegaan. En deze eend, van groot open water, tref je dan op deze heideplas als een mooi addendum bij oude vogelbelevenissen.

3 februari: Een artikel in TROUW over twee mannen uit het bedrijfsleven die elkaar hebben gevonden als directeuren van Nederlands grootste natuur-beherende instanties. Ze gaan samenwerken. Dat leek me een heel goed plan. Maar ik las termen als rendement, efficiency, McKinsey, groen nutsbedrijf, grote beheerseenheden en dat ook de provinciale landschappen aan zullen schuiven. Ik moest denken aan afgelopen vrijdag en wat die eigenwijze Drenten op “mijn” Scharreveld voor elkaar kregen en hoopte van harte dat ze nog lang op hun eigen manier zullen blijven werken.

Meer info: 

  1. Informatie van het Drents landschap over het gebied vind je HIER
  2. Natuurorganisaties durven weer te bewegen: link naar TROUW


zaterdag 18 januari 2014

Na de Midwintertelling


Rond de walnoot achter de ijsbaan is een boombank gemaakt; een wat hogere gelegen en prima zitplaats om de laatste boterhammen te verorberen. Het was glibberen over een zeer kleverig mengsel van Blokhovense vette komklei en paardenstront om er te komen, maar ik had als beloning een mooi uitzicht op wat ganzen.

Met Gerard had ik de oostkant van de polder geteld. Een mooie groep Kollen aan het Overeind en veel beweging van ganzen boven de Lek zagen er veel belovend uit. Daarna werd het een stuk minder totdat we, na een tweetal Grote lijsters, een paartje Ooievaars ontdekten. Hollandse ooievaars in januari, ik heb er mijn vraagtekens bij. Ze zijn er nog en zou dat feit op zich al niet tot tevredenheid moeten stemmen? Maar dat is dan dan wel dankzij een soortbeschermingsplan en een fok en her-introductieprogramma. Dat wil zeggen: Dankzij ons dus. En hoeveel natuur kun je dan nog in zo’n waarneming beleven? Dit stel was er overigens goed voor gaan staan. Niet al te ver en het tegenlicht streek fraai door de opwaaiende halsveren. Tegenlicht: Dé uitdaging voor de digiscopende fotograaf en die ben ik deze keer maar eens aan gegaan:

18-12-2014 Pothuizerweg; paartje ooievaars in januari

In de verte tegen de Blokhovense wetering zit een groot pak ganzen; meest Kollen. Dichterbij zijn het er een stuk minder, maar er komen met een soort van regelmaat kleine groepjes invallen. Steeds een snelle blik met de kijker op elk clubje: “Alweer een gezinnetje”. Ik turf zodoende bijna 300 vogels op leeftijd en kom op 26% jonge vogels. Dat is veel en in elk geval meer dan ik dit seizoen waar ook geteld heb. Je ziet het trouwens wel vaker dat de gezinnen met jong grut wat geïsoleerd leven van de paren zonder. Soms zijn het net mensen.

18-12-2014 Polder Blokhoven Tetwijkse weg; gezinnetje Kolganzen.

De westelijke telploeg had het gelukkig druk gehad met het tellen van verre Kol- en Brandganzen en namen mooie soorten mee als Grote zaagbek, Slechtvalk en Steenuil voor de SOVON boekhouding.

24-januari-2014:
Voor een eerste indruk van de landelijke resultaten klik: NATUURBERICHT.

Meer info:
Over de 48ste midwintertellingen SOVON klik : HIER. 
Voor het meest recente jaarverslag van de wintervogeltellingen polder Blokhoven volg: Deze link.

zaterdag 4 januari 2014

Stoere beesten

De Elzensingel houdt de doorstaande en onverwacht koude westenwind, een beetje tegen en het geparkeerde Koreaantje voor ons geeft dekking ten opzichte van de grazende ganzen. Het is geen grote groep, maar er vallen steeds meer vogels in en ze komen mooi tegen de wind in naar ons toe. Siebe heeft gelijk al een Kolgans met kleurring in het vizier. We hebben een prima plek gevonden.

Vlak achter ons ratelt een Winterkoninkje; het beestje kruipt door het hek en de droge hoge graspollen om te zien wat er zich in z’n winterterritorium afspeelt. Juist wanneer de bewoonster van het huisje vlakbij een praatje komt maken over de leuke soorten die ze hier ziet, valt er weer een groepje ganzen in. Tussen het geluid van Grauwe klinkt even de roep van een Rietgans. In de scoop ontwaren we inderdaad 9 Toendrarieten. Altijd weer een gevoel van lichte triomf, wanneer het oog het oor bevestigd. Wat een mooie donkere koppen hebben die beesten toch. Bikkels zijn het; meestal zien we ze pas hier wanneer het in het Oosten flink gaat vriezen, maar dit jaar hebben ze de winter niet afgewacht. Op nieuwjaarsdag zaten er zelfs al 340 aan de Zuwedijk.

04-01-14 Polder Blokhoven: Winterkoning onderzoekt zijn territorium.

Uit mijn ooghoek zie ik dat het Winterkoninkje in de achterste wielkast van het Koreaantje schiet. Even daarna komt het even bij het voorwiel kijken, om snel daarna weer in het binnenste van het autootje te verdwijnen. Na een paar minuten vliegt hij, via zijn zelf-gevonden “ingang”, weer naar buiten, inspecteert triomfantelijk een hoge heiningpaal en duikt in de ruigte van de slootkant; verdwenen.

04-01-14 Polder Blokhoven; Winterkoning zoekt het hogerop.
Twee forse kraaien die vanuit het Noorden aan komen vliegen trekken de aandacht. Hun speelse vlucht, spitse vleugels, maar vooral hun forse koppen zijn “anders”. Tegen de tijd dat ik er een in het scoopbeeld heb gevangen beginnen ze tegen elkaar te roepen; onmiskenbaar: Raven !! Weer is er die lichte triomf; nu omdat het oor de determinatie van het oog heeft bevestigd. Maar het is vooral de gedeelde kick over de aanwezigheid, hier boven deze polder, van deze, zeer tot de verbeelding sprekende stoere en legendarische beesten, waardoor deze zaterdag niet meer stuk kan.
 
Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2014