vrijdag 28 december 2012

Een-jaar-buiten in beeld

In de loop van het jaar heb ik struinend en fietsend soms foto's gemaakt die niet direct pasten in een blogbericht. Op de valreep van 2012 wil ik er graag nog een aantal hiervan met jullie delen. Dat kan zijn vanwege de gebeurtenis waar de opname voor staat, of omdat ze op zich de moeite waard zijn om te laten zien. Bovendien geven ze, zo achter elkaar geplaatst, een aardig beeld van wat ik dit jaar "buiten" heb beleefd. Ik heb de foto's wat groter op "Polder-Bloghoven" gezet dan gebruikelijk; wanneer je op een foto klikt worden ze weergegeven in dit grotere formaat tegen een donkere achtergrond.

Roodhalsgans in Blokhoven-W:

 

24-12-11 polder Blokhoven West: Roodhalsgans

Het was nog net 2011, toen Siebe me belde met de mededeling dat hij tegenover de picknickplaats aan het Tetwijkse fietspad naar een Roodhalsgans stond te kijken. Het was voor het eerst in mijn leven, dat ik speciaal voor een vogel én met haast in de auto sprong. Maar het was wel een heel mooie soort, op eigen terrein en bovenal bijzonder om er samen met een vriend van te kunnen genieten. 
Toen de echte winter volgde werd hij nog knap streng (zie: "De wereld is hard"). Deze winter lukte het om 36 kleurringen bij Kolganzen af te lezen; dat overkwam me niet eerder. Ik sluit niet uit dat een nieuwe telescoop, én het  "stormvaste" statief een bijdrage hebben geleverd aan dit aantal.
 

Minder Kieviten?:

Van eind maart tot ver in juni is dit wel zo ongeveer mijn kijk op de wereld:


Je kunt het een ernstige vorm van blik-vernauwing noemen, maar doorgaans kom ik met een opgeruimd hoofd weer thuis of trap ik geïnspireerd weer naar "de zaak". 
Al vroeg in het seizoen circuleerden er onder weidevogel-liefhebbers en kenners verontrustende berichten dat er veel minder Kieviten waren dan voorheen. Een vermoeden dat na het seizoen helaas met maat en getal werd bevestigd (zie: "kievit laat sterke terugval zien"). Gelukkig kon ik hier in polder Blokhoven, dankzij boer Jan's bedrijfsvoering, toch weer van een mooie populatie broedende Kieviten op grasland (!) genieten.

17-05-2012 polder Blokhoven-oost: Kievit man op wacht.

Koud voorjaar:

Het weidevogelwerk werd een weekje onderbroken voor een ijzig koude voorjaarsvakantie in Zeeuws-Vlaanderen. Mooi landsdeel met veel, in het binnenland, schaarse soorten (zie: Zoute polders). Tegenover ons vakantieverblijf pleisterden meerder Beflijsters.

16-04-2012 Zeeuws-vlaanderen; Beflijster man.

Vliegenvangers:

Op verschillende momenten kwamen deze zomer Grauwe vliegenvangertjes in beeld. Mooie bescheiden gekleurde, maar fijn getekende, insectenjagers. En voor de digiscoper zijn het dankbare onderwerpen; ze komen regelmatig op een vaste uitkijkpost terug. Deze zat regelmatig in de stokoude wilg voor ons historische zomerverblijf (uit: 1648) te Jannum (Dat is het kleinste dorpje van Friesland; zie: Logementen Jannum).

02-07-2012 Jannum; Grauwe vliegenvanger


Bijzondere ringaflezingen:

In 2012 kwamen een paar bijzondere kleurringen mijn telescoopbeeld binnen wandelen. Wil je ze allemaal op een rij, klik dan op "kleurringen" bij "Onderwerpen" in de rechterkolom. Het kostte wat moeite om deze man Kemphaan, die ik fotografeerde in de Ezumakeeg, thuis te brengen (Wat mij betreft het rijkste vogelgebied van Nederland; zie "Vogelaars"). Jos Hooijmeier, van de Animal Ecology Group aan de Universiteit Groningen, informeerde me dat de vogel bij Turov (Wit-Rusland !!) werd geringd op 6 april 2012, door Natalia Korniolova. Dankzij hun ringwerk toonden deze samenwerkende Nederlandse en Wit-Russische onderzoekers aan dat Kemphanen in het voorjaar steeds meer hun trekroutes naar het oosten verleggen, maar in de nazomer nog steeds via de lage landen in het westen trekken.

03-07-2012 Ezumakeeg; Kemphaan man met kleurring.


Jaar van de Klauwier:

 

SOVON en Vogelbescherming Nederland hadden 2012 tot "het jaar van de klauwier" gedoopt. In Nederland hebben we het dan over de (verschillende ondersoorten van de) Klapekster, de Grauwe- en erg schaarse Roodkopklauwier. Mooie soorten. Ik zat echter met een probleempje: Nog nooit een Grauwe klauwier gezien. Een Drent die deze soort nog niet heeft afgevinkt? Dat kan eigenlijk niet. Maar ja in de tijd dat ik nog in Drenthe vogelde waren ze ronduit zeldzaam. Nu broedt er al twee seizoenen een paartje vlakbij ons grootstedelijk dorp. Dat had echter over belangstelling niet te klagen, dus daar ga ik echt niet bij staan. Op een vroege juli-morgen kwam ik vogelend rond het Holtveen (Dr) een oudervogel tegen die z'n pas uitgevlogen jongen voerde. Ik had hem zomaar over het hoofd kunnen zien:

26-07-2012 Holtveen ; Grauwe klauwier, juveniel

 

Schaarse soorten:

Ik ontmoette in de nazomer nóg een paar voor mij nieuwe soorten vogels. Het leukst zijn de onverwachte; zoals met de Zwarte ooievaar in Blokhoven-W, waardoor ik bijna van m'n fiets tuimelde (zie: Zwarte hoek), of met een Porseleinhoen in de Groene Jonker (ZH), waar Siebe en ik tussen de stortbuien door vogelden en we ons verbaasden over het egoïstische gedrag van sommige vogelfotografen.

02-08-2012 polder Blokhoven-West; Zwarte ooievaar
07-08-2012 Groene jonker; Porseleinhoen

 

Oog-in-oog met Boomvalken:

De mooiste vogelmomenten beleefde ik echter dit jaar met het paartje Boomvalken en hun jongen, midden in Houten. Om zo'n blik in het gezinsleven van deze prachtige ranke en levendige valkjes te mogen werpen was een voorrecht en een unieke ervaring (zie: Acrobaten in de buurt). Ik ben erg benieuwd of ze volgend jaar weer ergens in de buurt op zullen duiken.

13-09-2012 Houten; Boomvalk, juveniel

Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2012

dinsdag 25 december 2012

Geschrokken



Eerste kerstdag en eindelijk een beetje zon op de polder. De ganzen voor me zijn alert. Vooral rechts, richting de boerderij aan het Tetwijkse pad, blijven de koppen maar omhoog gaan. Loopt daar volk op het erf? Nee, er sluipt een grote grijze zwaargebouwde kat door het land; een verwilderde of van een boerderij? Vaak maakt het niet veel verschil. De Kolganzen houden het beest goed in de gaten, maar gaan niet op de wieken. Buizerds scheren laag over het land en bevechten elkaar de beste heiningpaaltjes. Wanneer zo’n roofvogel plotseling te laag over komt, gaat een groepje ganzen kort op de wieken om snel weer elders neer te strijken. Meer naar het zuiden zit nog een mooi groepje Kol- en Brandganzen. Ik pak mijn spullen, trap een stukje verder het fietspad af, zoek opnieuw een beschut plekje en laat de vogels aan mijn aanwezigheid wennen. Ook hier valt me op, dat er aanmerkelijk meer jonge vogels in de groep zitten (18%) dan ik eerder dit seizoen turfde (zie: Reproductie). Nu is het een Grote zilverreiger die van achter het Olifantsgras opduikend voor geschrokken weg sprintende ganzen zorgt.

Boven het Werk aan de Groene Weg wint cirkelend een grote roofvogel hoogte. In een paar seconden registreer ik: groot beest, lange vleugels, gespreide vorkstaart, lichte vlekken in de hand: Rode wouw! Langzaam drijft de sierlijk draaiende vogel af naar het zuiden, totdat… een Slechtvalk opduikt en hem begint te bestoken. Samen veranderen ze, duikend en afwerend, van koers, komen over me heen, jagen alles wat er aan ganzen in Blokhoven-W aanwezig is de lucht in, om uiteindelijk boven het Overeind uit het zicht te verdwijnen. Spektakel.

Er trekt een bui over die een regenboog achterlaat naast het silhouet van de Michaelskerk, te “beginnen” bij een paar balen kuil. Geen ster helaas. Maar je kunt het toch als een oeroud en hoopvol teken duiden. Zeker nu het water tot de boorden van de sloten en de wetering staat (zie: Genesis 9 vers 11 e.v.).


Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2012

PS: Een dag later kreeg ik een e-post van Michiel n.a.v. dit blog. Hij had ook op eerste Kerstdag, tijdens een rondje hardlopen een Rode wouw over Houten zuid zien komen. Moet bijna wel dezelfde vogel zijn geweest.

zondag 16 december 2012

Gouden Bullevink



“Je zou het teleurstellend kunnen noemen” zo vatte Martin de in Blokhoven-West getelde aantallen en waargenomen soorten samen. En de aanblik van dat verwentelde schaap, dat niet meer te redden bleek, zat me ook niet helemaal lekker. Ik ontdekte het arme beest met de kijker, ver weg in de polder, vlakbij de Blokhovense-wetering.  Het had er overduidelijk al een lange doodsstrijd opzitten voor Ewoud en ik haar weer op haar porten probeerden te krijgen; tevergeefs. Maar zijn twee kibbelende en driegende Grote zilverreigers werkelijk zo vanzelfsprekend? En die twee Grote lijsters, zaten mooi dichtbij; trotse houding en fraaie ronde spikkels op een okergele ondergrond. In elk geval had de Oost-ploeg het druk gehad met het op kaart intekenen van de groepen overwinterende ganzen. En over het weer mochten we deze zaterdagochtend echt niet mopperen. Wanneer de totaallijsten zijn ingevoerd in de SOVON database klaart de stemming al een beetje op, al zit die voortdurende afwezigheid van Kieviten me niet helemaal lekker; zou het een trend zijn?

16-12-2012: Goudvink

Maar je kunt ook geluk hebben. Al enige tijd, komen op gezette tijden Putters en Goudvinken langs in de buurt van onze tuin. Net als bij de Brand- en Rotgans, kun je in gesprek met een Brit over deze vinkachtigen, in een serieuze Babylonische spraakverwarring belanden. Hun “Goldfinch” is bij ons een Putter en onze Goudvink is bij hun een “Bullfinch”. Hoe dan ook zijn het prachtig gekleurde vogels die een grijze dag behoorlijk op kunnen fleuren:

16-12-2012; Putter eet zaden van Rudbeckia

Vandaag komen ze ín de tuin: de Putter doet zich tegoed aan de zaaddozen van de Rudbeckia en de Goudvinken (twee mannen en een vrouw) knabbelen aan de knoppen van de Weigelia.
 Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2012

zaterdag 8 december 2012

Drie "Ceetjes"



De vaste tuin-Merel lijkt er nog niet onder te lijden dat de bodem met stijf bevroren sneeuw is bedekt. Voorlopig zit ze goed, daar tussen de overrijpe sierappeltjes van de buren. Hoewel, de zes Houtduiven die dagelijks langskomen maken de wintervoorraad snel kleiner.


Het kleine groepje Kolganzen en de enkele Toendrarietgans aan de voet van de Lekdijk tegenover de Veerweg hebben er meer moeite mee. Liggend op hun buik schuiven ze met hun snavels de sneeuw opzij om daaronder te kunnen grazen. Er is wat trek van Brand- Kol- en Grauwe ganzen over de uiterwaarden en de polder. Ze worden nu van onderen mooi opgelicht met het licht dat door de sneeuw wordt gereflecteerd. Twee traag overvliegende Grote zilverreigers lijken zelf wel licht te geven.
Langs de oever van de Lek is een stuk groen sneeuwvrij. Er graast een bonte groep van Smienten, Kol-, Grauwe, Brand en Canadaganzen, met daartussen zelfs een Kievit. Een grote groep ganzen vliegt op ergens vanuit de hoek Zuwedijk – Provinciale weg. We manoeuvreren onze fietsen langs een geschaarde vrachtauto die de bocht kennelijk iets te ruim had genomen en gaan poolshoogte nemen. In de groep van 136 Kollen en 30 Toendrarieten heeft Siebe al rap de eerste ring te pakken. Het blijkt een Rus: op 5 mei 2008 geringd door Konstantin Litvin en Petr Glazov van Bird Ringing Centre Moscow, zo’n 600 km ten NO van Moskou. Daar in de Kologriv floodplains (zie het groene prikkertje op de kaart), worden in het voorjaar veel ganzen geringd die op weg zijn naar hun broedgebieden op de arctische toendra.

08-12-2012: Ring- en afleeslocaties van de vandaag afgelezen Kolgans

Er strijken meer ganzen neer, ergens achter een kuilbult buiten ons zicht. We rijden een stukje de Provinciale weg op en vinden een groep van 595 Kollen, zo’n 50 Rieten, 66 Brandganzen met wat Nijlganzen. Weer geluk; drie geringde ganzen vlak bij elkaar; een gezinnetje, pa, ma en een jong. Drie “C-tjes” uit de nieuwe serie letter-cijfer combinaties waar dit jaar voor het eerst mee wordt gewerkt:

08-12-12: Drie gekleurringde Kollen
08-12-12: Jonge Kolgans met kleurring in gemengde groep

Volgens het december nummer van de SOVON watervogelnieuwsbrief waren er al ruim honderd vogels geringd met deze combinaties in Friesland. Zo ook deze drie; op 11 november in Harich, daarna op 2 december daar nog afgelezen en nu in onze Utrechtse polder. Ook een van de andere twee geringde vogels, die we nog uit de groep peuteren, zat kort gelden nog in Friesland. Kennelijk een groep vogels die weer eens wat “verderop” is gaan kijken; sneeuwtrek? Zou goed kunnen. Een van deze vogels was een "oude bekende" van Siebe; hij had haar op 30 januari 2011 al eens in Blokhoven "ontmoet". Zes geringde vogels in zo’n groep is trouwens bovengemiddeld (1: 3500, volgens diezelfde nieuwsbrief).
Ondertussen vechten drie Buizerds om een vers gevangen Mol. Hoe hebben ze die onder de sneeuw vandaan gekregen? Nog een raadsel: Als er Rietganzen in de buurt zijn, waarom zitten de meeste vogels van deze soort dan bijna altijd hier ergens tussen de Provinciale weg en het Amsterdam-Rijnkanaal? (zie ook: "Toch nog Rieten")
 Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2012