maandag 27 augustus 2012

Acrobaten in de buurt


Dit wordt m’n langste blog ooit, dus ga er even voor zitten en geniet mee.

Roofvogels komen steeds dichter bij de mensen. En dan bedoel ik niet de “stumpers” die op roofvogelshows hun kunsten mogen vertonen. Nee, echte wilde vogels die er zelf voor kiezen om in onze steden en de dorpen naar voedsel te zoeken of te broeden. ’s Winters zeilt er in de ochtend en avondschemer een Buizerd van en naar zijn slaapplaats in het “Kooijkerspark”. Daar broedden vorig jaar en ook in 2012 weer Sperwers. Weken lang werd er geroepen tussen de bomen en erboven als er een oudervogel met prooi tussen de kruinen dook. Maar het kon nog mooier.

Eind juni hoorden Siebe en ik een valkje roepen toen we onderweg waren voor een laatste controle weidevogelbescherming. Siebe had het roepen daar al eerder gehoord, ging later poolshoogte nemen en ontdekte dat een paartje Boomvalken er een oud kraaiennest bewoonde. Toen hij het broedgeval meldde bij de WRN reageerde Hanneke Sevink enthousiast en ze voorspelde ons nog veel genoeglijke momenten met deze sierlijke valkjes. Ze kreeg meer dan gelijk. Het broeden en voeren van de kleine jongen speelde zich grotendeels tussen de takken af. Toch konden we, met de telescoop op gepaste afstand (40 - 50m), een aardig inkijkje nemen in het gezinsleven van dit paartje en beleefden vele uurtjes spectaculair vogelplezier. De foto’s en filmpjes zijn allemaal gemaakt met behulp van digsicoop technieken. De citaten zijn uit mijn persoonlijke aantekeningen:

Dinsdagochtend 24 juli; 7.15u. Voor ik doorfiets naar de polder neem ik een kijkje bij het boomvalkennest. Het nest zit op zo'n 25m hoogte en is alleen vanaf één punt goed te zien; het is stil. 8.05u: vanuit het zuiden komt een boomvalk aanvliegen met prooi. Het vrouwtje roept en ik zie haar van het nest schieten. Met hun tweeën vliegen ze een rondje en een vogel gaat in de top van de meest linkse boom zetten.
(Tip: klik op de foto's voor een grotere weergave tegen donkere achtergrond) 


Dinsdagochtend 31 juli 8.15u: Een valkje zit linksboven het nest. Ik weet nog niet hoe ik man / vrouw uit elkaar moet houden, maar ga ervan uit, dat het de vrouw is wanneer ze roepend reageert op haar man die met prooi aan komt vliegen. In de scoop zie ik dat een Huiszwaluw wordt overgedragen en eenmaal gefileerd aan de jongen in het nest wordt gevoerd. Er dwarrelen wat veertjes naar beneden, maar ik zie de jongen niet. Na het voeren kiest de dame weer haar favoriete plekje tussen de takken en houdt de wereld ondertussen rustig in de gaten. 8.55 Ik stop met observeren.


Donderdag: Een enthousiaste mail van Siebe: Hij heeft het voeren van de jongen kunnen filmen. Het valt hem op dat het er op het nest erg gedisciplineerd aan toe gaat: 
Klik hier voor: Film; jongen worden gevoerd
Donderdagochtend 9 augustus 8.40u: Er is een jong zichtbaar op het nest. Het heeft al wat veren, maar ook nog duidelijk dons. 8.45u: Prooioverdracht in de lucht boven de nestboom. Het vrouwtje vliegt ermee naar het nest en begint te voeren. Zo nu en dan heb ik zicht op de onderkant van staarten. 8.55u Vrouwtje vliegt van het nest weer naar haar zitpost. 9.45u Stop observatie.

Boomvalk: Mijn eerst foto van een donsjong.

Zaterdagochtend 11 augustus 9.10: Er zit een jong op de rand van het nest, dat zich uitgebreid poetst. De donsjes vliegen er af. Het jong lijkt al niet veel donsveren meer te hebben.  10.15u: Een jong staat met z’n vleugels op de nestrand te klapperen. Een 2de jong zit eveneens op de nestrand. 10.08u: Drie (!!) jongen op de rand van het nest. Een jong heeft nog uitgebreide donsbedekking op de mantelveren. 10.15u: Stop observatie en enthousiaste verhalen thuis bij de koffie.


Dinsdagochtend 14 augustus 7.45: Drie jongen rustig poetsend op de rand van het nest. 7.55u: Een jong springt als een bezetene fladderend heen en weer op het nest, maar komt ook al op de takken juist naast het nest. Tussen de takken door een oudervogel wakend en slapend mooi kunnen fotograferen:


"Vermoeiend; die pubers"

Zaterdag: Siebe heeft waargenomen dat de jongen rond beginnen te vliegen. Hij filmt twee jongen die rustig zitten te poetsen.
Klik hier voor Film: poetsende jongen 

Donderdag 23 augustus 7.20u: Hanneke krijgt gelijk, wat een feest, jonge boomvalken ! Een jong zit in de nestboom, de twee andere jongen tien bomen verderop tussen de takken.

Synchroon.

7.25u: Een jong achtervolgt kort luid roepend een Houtduif. 8.04u: Vlaamse gaaien en Eksters in de buurt. Een adulte vogel komt stilletjes een oogje in het zeil houden.  Tot 8.50u: Er wordt regelmatig roepend van boompje gewisseld en er worden rondjes gevlogen. 8.50u. Een adult brengt prooi. De twee jongen volgen de ouder terwijl het derde jong zich bij hen voegt in dezelfde boom:


Voor het eerst zie ik een jong “mantelen” over de aangebrachte prooi (huismus?)


9.11u: In de top van de boom zit het mannetje met een jong. Lager tussen de takken het vrouwtje met een jong dat maar blijft bedelen. Beide roepen langdurig in een klankvol duet; prachtig geluid.

Hardnekkig bedelen

Duet tussen generaties

De rust keert weer

9.13u: Beide ouders stuiven tegelijk weg en zetten de achtervolging in op iets (prooi of potentiële predator?) dat buiten mijn gezichtsveld langs vliegt. 9.17u: Een jong in de nestboom houdt zijn omgeving goed in de gaten. 9.30u: Stop observatie.

Is Pa al in aantocht?

Dinsdagochtend 28 augustus 9.05u: De man arriveert met prooi en geeft deze over aan een jong. Samen gaan ze zitten op een dikke tak:


Het jong blijft met de prooi in z'n klauwen 15 minuten zitten roepen met het mannetje naast zich voordat hij er mee naar een dikke tak recht voor me vliegt. 9.22u: Het jong begint te eten, maar moet voortdurende een Vlaamse gaai in de gaten houden die duikvluchten op hem uitvoert. Uiteindelijk worden zelfs de de pootjes verorberd en de laatste restjes uit de barsten van de boombast gepeuterd. Wauw !



 
Slotavond; donderdag 30 augustus 18.25u: 2 jongen hoog in de nestboom, 1 jong tien bomen naar zuid. 18.40u: Een Kauw landt juist boven de twee jongen. Beide fixeren de indringer en maken zich dik door hun veren op te zetten. Maar de kauw blijkt het niet kwaad te bedoelen. Hij is alleen geíntersseerd in de zaadbollen van de plataan die uit elkaar worden gepeutert. 18.50u: Het begint te stortregenen. De valkjes worden onrustig, maar laten de regen gelaten over zich heen stromen zonder een droger plekje te zoeken. 19.04u: Een oudervogel arriveert met prooi, die ergens in de lucht boven mijn bladerdak wordt overgedragen aan een van de jongen die roepend aan komt vliegen. De andere twee blijven rustig zitten. Vraag: Hoe weten ze wie er aan de beurt is om de prooi te kijgen? 19.08u: 't Begint nu andermaal te storten en m'n "dak" door te lekken. Stop observatie.

Het was ontzettend leuk om al die verschillende gedragingen van deze familie mee te maken. Maar het meest heb ik genoten van de expressie van deze kleine valkjes. Hun stemming kun je aflezen aan hun houding, de manier waarop hun veren staan, hoe ze kijken. En dan hun geluiden! 'k Ben nu al benieuwd of ze volgend jaar weer terug zullen komen van hun lange reis naar Afrika.
Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2012

zaterdag 18 augustus 2012

Pendelen



Dit weekeinde is de brug over het Amsterdam Rijnkanaal afgesloten. “Rijkswaterstaat zet pendelbussen in voor voetgangers en fietsers”, zo lees ik op hun site en in “Houtens nieuws”. Nu had ik juist een rondje poldervogelen in de vroege ochtend met gelijkgestemden voor ogen en omdat de info over de bereikbaarheid van het ‘eiland van Schalkwijk’ niet erg concreet is wijd ik er een paar e-mailberichten en telefoontjes naar de gemeente en R.W.S. aan om te weten te komen waar de fietsers aan toe zijn. De mevrouw van R.W.S. belooft een pendelbus om tien voor het hele én halve uur. Om niet de bus en niets van de vroeg ochtend te missen arriveren we om 7.10u bij de brug. Met een “Jullie hebben pech”, begroet de verkeersregelaar ons. “De pendelbus is juist vertrokken”. En hij heeft geen idee wanneer de volgende vertrekt (onder het motto: "houd je van de domme dan kan je ook niets fout zeggen"). Er worden vijftig van onze mooiste ochtend minuten buiten afgepikt voor er een busje met aanhanger verschijnt en onze fietsen worden ingeladen.


Het kan toch niet echt moeilijk zijn voor Nederlands trots, die een strak gepland, miljoenen kostend, technisch huzarenstukje levert bij de renovatie van deze brug, om zoiets simpels als het heen-en-weren van voetgangers en fietsers gewoon goed te organiseren en daarover kloppende info te geven?

Gelukkig worden we bij de brandweerkazerne opgewacht door een langs zwalkende Sperwer en besluiten we om straks voor de terugweg zelf maar via de Goyerbrug rond te trappen. We beginnen ons rondje polder bij de ijsbaan waar een glimp van een grote bruine vogel de brede gracht in duikt. Wanneer ik mijn speurend hoofd in de rietkraag steek vliegt een Roerdomp (!!) op en is de vertraging vergeten. Je mag altijd op een leuke soort hopen in deze polder, maar een roerdomp in augustus? Zien we meestal alleen en dan ook nog hoogst zelden, wanneer een strenge winter ze uit het oosten naar onze streken verdrijft. Kieviten en Wulpen worden opgeschrikt door een wandelaar met honden. Dieper de polder in foerageren Kieviten en een klein groepje Goudplevieren; de najaarstrek is begonnen. We keren op onze treden terug en trappen naar sportpark Blokhoven waar een Sperwer nieuwsgierig lage rondjes boven ons draait totdat hij wordt ontdekt door de kraaien. Langs een betonnen pad bij de oude Blokhoeve zoekt een Tapuitje naar voedsel; ook zo'n doortrekkertje. Het vogeltje zit ver, maar laat zich in de telescoop door het fraaie licht erg mooi bekijken. Allengs wordt het warmer en de Buizerds op de paaltjes waziger, maar het is nog goed toeven buiten; Albert Heijns picolientjes zijn deze week in de aanbieding en smaken ook hier in de ruimte erg lekker. We krijgen steeds meer de wind in de rug maar knijpen toch maar in de remmen voor het roepen en donkere silhouet van een Boomvalk boven hoge populieren.

Boomvalk (foto andere boom, plaats en tijd)
Of is het een Torenvalk? Het is beide. D.w.z. een Torenvalk die door stootduiken op een Boomvalk deze uit de top van de populier probeert te verjagen. Die geeft echter geen krimp en wordt uiteindelijk met rust gelaten. Het is erg druk op de Beusichemseweg. Er komt zelfs een pendelbusje met aanhanger voorbij 
Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2012

maandag 13 augustus 2012

Mooi werk

Dit was precies de periode met droog weer die nu nodig was om het graan binnen te halen. En of hij nu tien of twintig jaar of vijftig plus is, elk jongetje met een beetje gevoel voor het boerenwerk stopt er voor; combinen. Het geraas van de hoog-toerige diesel, het stof, de draaiende haspel boven de indrukwekkend brede maaibalk; machtig mooi. En omdat het alleen maar met mooi weer kan, is het voor mij voor eens en altijd verbonden met de warmte van hoogzomer. Je kunt er maar even van genieten, dus natuurlijk bleef ik kijken toen ik op de terugweg van het werk langs deze combine kwam:


Waar komt die machine toch vandaan?
De bunker lossen
En weer verder

Ook de boer die met thee voor de loonwerker langs komt vindt het weer mooi om te zien. Zelfs in z'n vakantie zet hij de auto aan de kant om met zijn zoons te gaan kijken wanneer er wordt gecombined. Vroeger had hij ook in dit loonwerk gezeten. “Slecht werk was het toen”. “Zwart van het stof en dorstig kwam je thuis”. Nu had hij ook een rondje mee gedaan in de aircontioned cabine. Mooi werk zo. Vijftien jaar lang was er maïs op dit perceel verbouwd, maar eigenlijk vond hij dit veel mooier, al had je er wel meer werk aan. “Het gewas ritselt mooi wanneer de wind er doorheen gaat en het ruikt lekker als het bloeit”. Het perceel was laat ingezaaid en het jonge gewas had flink van de kou geleden, maar de opbrengst leek goed te worden, de graanprijzen zijn niet slecht dit jaar, al hadden de korrels wat groter gekund. "Met de duiven viel het hier wel mee, z’n broer had er aan de overkant van de weg meer last van". "Daar hadden ze duidelijk de trek op". Mooi werk toch: Oogsten.
Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2012

donderdag 2 augustus 2012

"Zwarte hoek"


Het weerbericht is niet echt gunstig, maar ook niet slecht. De laatste hand moet nog worden gelegd aan een afscheidsspeech voor een zeer gewaardeerde collega, maar ik ben best lang niet in de polder geweest. Er ligt nog een serie foto’s te wachten op selectie en verwerking op de PC, maar het kan ook heerlijk zijn om het hoofd even leeg te fietsen. Het kost twee koppen koffie om het besluit te nemen: naar buiten !

Op de weg naar Schalkwijk vliegt een roepende Groene specht een stukje met me op. Het is er weer de tijd voor; roepende Groene. Diep de polder in aan de overkant van de Blokhovense wetering zit een grote groep Wulpen. Ik neem de moeite om ze eens goed te tellen en kom op 740 vogels. Volgens mijn statistieken is dat een Blokhovens record.
Er staat een stevige ZW-er en als je dan in deze openheid de luwte van wat hoge bomen en struiken uitzoekt ben je bijna verzekerd van vogels. Ook nu blijkt dit zo te werken. Grauwe vliegenvangers vliegen rond met grotere jongen die zelf al met korte jachtvluchten aan de kost lijken te komen. Soms maken ze daarbij gebruik van de roestige staken betonijzer die uit de monumentale manschapsverblijven steken. Mooi beeld van hoe de natuur de fortificaties van de Hollandse waterlinie in beslag heeft genomen. (Klik op de foto voor een grotere weergave tegen een donkere achtergrond):

02-08-2012; Natuur op de Hollandse waterlinie

En altijd weer die drukke onverdraagzame Tjiftjafjes die voor onrust zorgen en andere zangvogels proberen te verjagen. Maar hoe vriendelijk de Grauwe vliegenvangers er ook uit zien, ze geven geen krimp en de fanatieke Phylloscopus wordt met opengesperde snavel weerstaan. Een juveniele Zwartkop begrijpt het niet allemaal zo, die drukdoenerij.
Dan even lekker doortrappen over de Lekdijk, via de Lange Uitweg, waar ook vandaag een Steenuil z’n vaste stekkie bezet, naar beneden en door de Molenbuurt weer verder. Daar ga ik vol in de remmen voor een donkere vogel, niet ver van de weg tegen een rietkraag: Zwarte ooievaar!

02-08-2012: Zwarte ooievaar in juveniel kleed.

Voorzichtig stel ik statief en telescoop op; eerst kijken, dan pas fotograferen. Het lukt om een paar aardige platen te schieten voordat de vogel wordt opgeschrikt door een tegemoetkomende fietser en zich 150m verderop bij twee Ooievaars voegt. Daar is hij nog nauwelijks te zien achter de rietkragen. Dat is geluk hebben zeg, was ik vijf minuten later geweest had ik deze voor mij nieuwe soort zo goed als zeker gemist. Zo zijn ze wel het mooist om bij te kunnen tekenen, uit het niets in je “eigen polder”;

  “Drive less, bird locally, and let the rarities come to you”.

Het lijkt hier wel een “zwarte hoek” te worden, twee jaar geleden trof ik op deze kruising een Zwarte ibis.
Voor wie meer wil lezen over het voorkomen van deze schaarse soort een link naar Natuurbericht
Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2012

woensdag 1 augustus 2012

De draadjes van augustus


Bijna ongemerkt is het groen buiten veranderd. Het geel is er uit verdwenen en vervangen door rood en heeft het donkerder gemaakt. Ook met de kleur van het licht is iets gebeurd, niet meer dat blakerende wit maar met wat meer warmte. Vanmorgen zag ik het webje van een Kruisspin hangen, nat van de dauw. Het diertje is nog klein, zo'n halve centimeter lang, maar heeft haar eerste augustus draadjes al geweven. De nazomer is begonnen.

Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2012