donderdag 29 maart 2012

Ruumte


Het is nog niet zo gemakkelijk uit te leggen waarom het zo’n gevoel van vrijheid geeft als je het betonpad afloopt, het Overeind achter je laat en een ruime kilometer vrij zicht voor je hebt naar de spoorlijn in het westen; iets  naar het zuiden is de wereld nog dieper. Alleen en in de ruimte van deze polder, kijker en koffie bij de hand, vogelgeluiden om je heen. De dekking van een roestig hek. Daaronder bedauwde plukken hazenhaar; zeker een vechtpartij of toch te hard onder het hek door geschoten? Mischien is dat ook wel waarom de schoonheid van die Goudplevier, die zomaar "uit de lucht komt vallen" veel groter is, dan je op grond van haar subtiele goudgele vlekjes, zou kunnen beredeneren. Je weet dat dit pleviertje helemaal hoort bij de ruimte waar ik nu ben of een nog grotere waar je zou kunnen zijn. Koos van Zomeren schreef het onnavolgbaar: “Je ziet niet alleen maar wat je ziet, je ziet ook wat je weet”.

Overigens: Er moet meer structuur in die ruimte zitten dan een mensenoog kan waarnemen. Hoe zouden al die weidevogels anders ooit hun verdekte legsels terug kunnen vinden? Op grote afstand schuifelt een Kievit man voorzichtig op z’n buik tussen het korte gras. Hij is onrustig, staat regelmatig even op om wat strootjes op te pakken en die richting nest (!) te gooien en gaat dan weer zitten. Ik vind in een paar pollen speenkruid een aanknopingspunt voor de afstand en in een schuurdeur in de achtergrond een kompas. Mijn eerste kievitslegsels 2012 is een tweetal, het ligt tussen de strontstrepen op een perceel dat zaterdag nog werd bemest; terug op m’n post smaakt de koffie  daarna nog beter.

En ook deze oude grijze hoort in deze ruimte…




vrijdag 23 maart 2012

Hollands glorie



Dezelfde fotograaf, dezelfde gebruikte spullen maar een andere locatie en omstandigheden. Ik ging er vorige week heen om te kijken of er Scholeksters met kleurringen zouden zitten. Ze zaten er inderdaad, maar er waren ook  Grutto’s (Limosa limosa “hollandica”; oftewel Hollands glorie) en ik moet me sterk vergissen als er niet een paar IJslanders (Limosa limosa islandica) bij zaten.


15-03-2012; Hollands glorie.

donderdag 22 maart 2012

Minder Kieviten?

Er gaat een gerucht door weidevogel-kennend Nederland: “Er zijn bijna geen broedende Kieviten dit jaar”. Zou deze langlevende plevier na jaren van ondermaats broedsucces nu aan de beurt zijn om de Grutto in haar vrije val te volgen? Het zou heel goed kunnen, maar dit is al veel langer aan de gang. In vijftien jaar woon-werk fietsverkeer voltrok het zich onder mijn ogen. Percelen waar voorheen Kieviten baltsten, en zelfs eens het 1ste kievitsei van Nederland werd gevonden, zijn inmiddels verlaten en leeg.
In het afgelopen najaar waren er ook al akelig weinig pleisterende Kieviten in Blokhoven dus dat gerucht zat me helemaal niet lekker. Ik ben dan ook erg blij met wat ik vandaag tijdens een eerste  verkennend rondje weidevogels bij Jan aantref: Er zijn zeker tien paartjes Kieviten aanwezig en het merendeel daarvan slooft zich bijzonder uit om me te laten zien dat het de moeite loont om over een weekje nog eens terug te komen voor het lokaliseren en beschermen van de eerste nesten. Er wordt gedraafd en gevlagd, er worden nestkuilen gedraaid, nadrukkelijk met strootjes gegooid en uitermate goed op de buurman gelet dat die niet te dicht in de buurt van de beoogde partner komt. Het zijn niet alleen Kieviten die werk maakten van de lente. Er scharrelen drie paartjes Grutto’s rond en ik zie waarachtig al een Gruttoman die bezig is om demonstratief een nestkuil voor z’n belangstellende vrouw te maken.

22-03-2012: Met gespreide staart

En de Tureluurtjes zitten al weer “all-over-the-place”; ondoorgrondelijk baltsgedrag hebben die beestjes toch, je weet nooit waar en bij wie ze horen. Met wit uitgespreide staarten crossen ze over de nog korte percelen. Wat ik wel weet is dat er al wordt gepaard. Een paartje Patrijzen zit onafscheidelijk en onverstoorbaar op een rand van gehakseld slootvuil.
22-03-2012: Bescheiden vogeltjes.
Als ik m’n driepootkrukje tussen de ruigte zet stoot ik een halfwassen haas op die verschrikt het betonpad over stuift. Een groepje van vijftien steltlopers draait een paar rondjes en landt in de verte op perceel 4. Het zijn Goudpleviertjes, die op doortrek naar Scandinavië hier in de open land even komen rusten en bij-eten. Zwarte kraaien alarmeren een paar percelen naar het zuiden; het klinkt naar havik. Kraaien hebben daar schrik van en klinken dan echt anders dan bij een relletje om een Sperwer of Torenvalk. Even later kruist een zwaar gebouwde roofvogel laag over het land richting spoorlijn: Havik!

22-03-2012: Fuzzy, maar ze zijn er nog
In de zon even gezellig bijgepraat met Annah en Jan. Beweidingsschema en percelen met uitgestelde maaidata zijn bekend. Alleen moet de loonwerker nog een deel van de percelen bemesten, maar laat op zich wachten. Dat kan niet te lang meer duren anders gaan de eerste eieren overstuur. Ons tiende seizoen van samenwerken voor de weidevogels is begonnen. Tijd om aan het werk te gaan.

(Een opmerking over de gebrekkige kwaliteit van de foto's:  Als je achter de vogels aanzit in het open land, is het zaak laag bij de grond te blijven. Dat laat zich sowieso slecht combineren met fotograferen. Maar als dan na een koude nacht de zon er snel een pracht van een warme lentedag van maakt begint de lucht extreem te trillen. Daar is geen "digitale zwendel" tegen opgewassen; wat je thuis achter de PC ook uithaalt. 

Ik heb de foto's toch geplaatst om m'n verhaal te illustreren. Dat doe ik in de wetenschap dat de komende tijd een oude "eierzoeker", die er zelf niet meer op uit kan, over mijn schouder meekijkt m.b.v. de iPad die hij van z'n zoons heeft gekregen )

zaterdag 17 maart 2012

Compleet

Vanwege de mooie lentezon en haar voelbare warmte lijkt het geluid van de babbelende ganzen, dat uit de Steenwaard naar ons toewaait, welhaast vanuit een andere wereld te komen. We doen een wintervogeltelling maar merken dat Blokhoven langzaam weer in beslag wordt genomen door de weidevogels.
17-03-2012: Wintervogeltellers van de Oostelijke ploeg tellen de eenden en ganzen op de kleiput aan het einde van de Achterdijk

In de verte, achterop de landerijen van Michiel en Jan, verkennen de eerste Grutto’s alvast hun territoria. Een Tureluur heeft zich al een paar keer laten horen voordat Peter hem in z’n kijker vangt. Maar er zijn ook nog doortrekkende groepen Kieviten die samen met Spreeuwen, meeuwen én een Goudplevier de pas gemeste percelen afspeuren naar iets eetbaars. Wanneer de lucht boven het land begint te trillen in je kijker beeld weet je dat je naar boven moet kijken; de Buizerds beginnen te baltsen. Eén vogel komt van boven de Lek aanglijden en kruist de Achterdijk. Met ingetrokken vleugels daalt hij als een steen naar de bosjes aan het spoor en landt daar met uitgestrekte gele klauwen op een horst. Het lijkt wel of er in elke Elzensingel die we passeren een Tjiftjaf zit te zingen. 
Met de Scholeksters foeragerend op het slootvuil aan een brede wetering weten we het weidevogelkwartet compleet. Een paartje Kieviten is op de maïsstoppel vlak langs de Potshuizerweg bezig met hun huwelijksvoltrekking. Hij krabt een kuiltje, showt het onweerstaanbare fraaie oranje aan de onderkant van z’n staart en probeert haar aan zich te binden door met zijn snavel strootjes te werpen. Zij komt belangstellend een kijkje nemen. 
17-03-2012: Kievit man werpt strootjes.

17-03-2012: Vlagvertoon

17-03-2012: "Dat wordt wel wat"

Voor de poldervogelaars een teken dat het tijd wordt om de bordjes te verhangen:

zaterdag 10 maart 2012

En dan... Voluit !!

Een Zanglijster zet zich in de top van de meidoorn. Z’n beige en okergele tinten harmoniëren wonderwel met het bruine hout met nog dichte knoppen. Op de grond zou je hem zomaar over het hoofd hebben kunnen zien. Maar hier in deze top maakt hij heel erg duidelijk dat hij aanwezig is en hier hoort; door te zingen. Eerst nog wat schuchter en op zijn hoede, maar dan voluit. De heldere tonen passen eigenlijk niet zo goed bij deze grijze ochtend. Ze horen meer bij het witte licht van de eerste zonnige dag in het nog bladerloze voorjaar. Heel anders ook dan de ronde klank van een Merel die er wat uitgezakt bij zit; dat is meer iets voor een lome zomeravond.
10-03-2012; In de top van een meidoorn

10-03-2012; Eerst een beetje binnensmonds

10-03-2012; Met wat meer overtuiging.
10-03-2012; En dan....     Voluit !!

zaterdag 3 maart 2012

Even breekt de zon door

Er ligt vandaag een prettig soort grijs over de polder. Voldoende om een rustgevende zaterdagsfeer te bewerken, maar niet teveel, zodat je nog voldoende het land in kunt kijken.  Smienten stomen in formatie op om een plek te vinden waar ze de wal op kunnen om te grazen (Voor meer info klik: Kleine grazers.).

03-03-02: Smienten stomen op, om te gaan grazen

Twee paartjes Bergeenden wachten rustig op het voorjaar maar zijn toch nadrukkelijk aanwezig door hun opvallend wit met zwart en bruine verenkleed. Over grazen gesproken; de meeste percelen zijn drijfnat van de mest. De kelders waren overvol en al die stikstof moet weer de bodem in voor het a.s. groeiseizoen. De tolerantie ten opzichte van de grazende ganzen neemt navenant af. Tweeduizend-tweehonderdenveertig Kolganzen gaan, vergezeld van zo’n vierhonderd Brandjes en twee Toendrarieten de lucht in als de mestende boer uit zijn trekker springt om ze "molenwiekend" naar de buren te verjagen. De putten van “het verloren kerkhof” zijn vandaag goed bezet met meer dan twintig Kuifeenden. Mooie duikeendjes zijn het die het de laatste jaren voor de wind is gegaan (Voor meer info klik: "stille uittocht").

03-03-2012: De woerden doen hun naam eer aan, ...

Het duurt even voor ze mijn aanwezigheid dulden en ik wat kan fotograferen. Ze zijn, als alle eenden nu, op hun mooist. De kuiven van de mannen doen hun naam alle eer aan. Er breekt een waterig zonnetje door. Het inspireert lokale en doortrekkende Buizerds om alvast wat boven de polder te gaan cirkelen. Een stel slaat al echt aan het baltsen met golvende duik- en klimvluchten. Vanuit een boomtop volgt een ander exemplaar de capriolen met aandacht. Het zijn vooral de vrouwelijke Kuifeenden die met enige zorg omhoog blikken of al die steeds hoger cirkelende roofvogels boven de polder geen kwaad kunnen.
03-03-2012; ... maar het zijn de vrouwen die opletten.

Terug bij “de Rietput” oefenen twee Rietgorzen alvast wat op hun simpele melodietje voordat het voorjaar menens wordt.  Op drie plaatsen hoorde ik een Grote lijster zingen; een van de mooiste zangers van ons gebied die er altijd vroeg bij is, z’n klank past naadloos in de sfeer van vandaag (Hier te beluisteren). De gemengde haag rond de boomgaard is gesnoeid. Ik neem wat donkerrode wilgentakken met zilverwitte katjes mee voor thuis.