zaterdag 31 mei 2014

Omleiding


Jan heeft een routine controle bezoek van de AID gehad. Administratie en markering van nesten werden prima in orde bevonden. “Zag hij wel eens anders”, zo liet de ambtenaar weten. De boer wordt verantwoordelijk gehouden en dan is het mooi als de vrijwilliger het weer netjes bij heeft gehouden in tabelvorm en op de kaart. “Deze week nog een agrariër bekeurd die voor 1 juni had gemaaid”. M.a.w. we kunnen een hoop van de AID vinden, maar controle op boeren die het op een koopje willen doen, blijft helaas nodig.
Hier niet, hier gaat het van harte! Morgen is de einddatum van rust voor de vogels in het 1 juni perceel. Er broeden nog twee Grutto’s en een Tureluur in het perceel en de nesten zijn ruim afgezet. De Tureluur heeft een wel heel strategische plek gekozen. Het nest ligt precies voor de dam die overtocht biedt over de greppel die de perceelscheiding vormt en de korte kant van het perceel zit "dicht" door het 15 juni perceel. Dus de loonwerker krijgt strikte orders een stuk om te rijden.

Wegomlegging in het weiland vanwege nest Tureluur (blauwe vlag)

En dan kom je zo’n vogel tegen en krijg je de huid vol gescholden:

30-05-2014 Polder Blokhoven: Tureluur alarmeert.
Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2014

zaterdag 24 mei 2014

Kuikens bebroeden

De kuikens van Nederlands bekendste weidevogels komen in een fraai gecamoufleerde donskleed ter wereld. Slaat een oudervogel alarm, dan drukken ze zich onmiddellijk tegen de grond en zijn daarmee visueel “van de aardbodem” verdwenen. Knappe predator of nieuwsgierige natuurvorser die ze dan nog vindt. Dat functioneel mooie kleed biedt echter onvoldoende isolatie om hun lichaam op temperatuur te houden. Ze kruipen daarom zeer regelmatig onder een van de ouders om zich aan de broedvlek op te warmen. Vooral wanneer er in onze voorjaarspolder langere periodes van koude nattigheid heersen staan ze voor een duivelse keuze; verkleumen of verhongeren, want de oudervogels brengen geen voer voor ze aan.

Vooral de kuikens van Kieviten zijn wat dit betreft kwetsbaar. Wellicht omdat ze relatief licht zijn (gemiddeld wegen ze maar ruim 17 gram) wanneer ze uit het ei komen. Ze worden gedurende de eerste 20 dagen (dat is de hélft van de periode die ze nodig hebben om op de wieken te gaan) nog regelmatig door een ouder bebroed. Pasgeboren Gruttokuikens zijn veel zwaarder (gemiddeld 28 gram) en hebben “maar’ zo’n 10 dagen een ouder nodig om op te warmen.
18-04-14 Hollandse kade; (op eieren) broedende Kievit
De houding die een Kievit die haar kuikens bebroedt aanneemt is heel ander dan wanneer ze op een legsel zit; veel hoger. In de weidsheid van de polder is het zonder schuiltent eigenlijk niet goed op de foto te krijgen, want een Kievit met jongen houdt niet op met alarmeren tot de fotograaf echt uit het zicht is verdwenen. Tref je een perceel waar de vogels meer aan menselijk verkeer gewend zijn, dan heb je een kans. Zoals bij deze vogel die na een korte verstoring door een wandelaar met hond (gelukkig wél aan de lijn) haar jongen terug riep om te worden "bebroed":

24-05-2014; Kievit roept kuikens.
nummer 1 wil naar "binnen" en..

 
...is verdwenen.

"Dat moet ik ook kunnen": probeert nummer 2.
 
En wurmt zich eveneens onder de oudervogel.

Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2014

zondag 11 mei 2014

Petje af voor Pimpelmezen

Het pimpelkastje was bijna uit elkaar gevallen na eerst door Hommels en later door binnendringende Klimop gekraakt te zijn. Ooit had het een openslaande zijwand waarachter een perspex raam waardoor we ons eigen en buurtkinderen het nestje met de eieren en jongen konden laten zien. Hoe verrot ook inmiddels, in maart al was er toch weer serieuze belangstelling van een paartje Pimpelmezen; de woningnood leek hoog. Een nieuw kastje werd in minder dan een dag gekeurd en geschikt bevonden.

Het leggen en broeden ging zonder uiterlijk vertoon, maar zodra er jongen waren werd het drukker in de tuin. Ik was onder de indruk van de dwangmatige ijver waarmee de ouders hun jongen voerden. Weer of geen weer, het ging maar door. Vier dagen voordat de jongen uit zouden vliegen heb ik een uurtje vanuit m’n luie stoel zitten turven:
44 prooien per uur !! Wel een behoorlijke spreiding tussen het 1ste en de 2de halfuur; 28 resp. 16 prooien. Dat lijkt logisch; wanneer er juist een boom of struik is gevonden die goed van rupsen is voorzien, zal de voerfrequentie hoger liggen, dan wanneer de plant bijna is “leeg gegeten”. Probeer dat maar eens na te doen; 44 rupsen in een uur bij elkaar zoeken. Ik nam mijn petje af voor deze pimpels.
Er werden veel groen rupsen naar binnen gebracht.
Wat er in gaat moet er natuurlijk ook weer uit. Jonge zangvogels verpakken hun excrementen in een stevig vlies dat door de oude vogels wordt opgepakt en naar buiten gebracht. Mooi geregeld allemaal, maar het bleek voor deze door-de-telescoop-werkende fotograaf een uitdaging om vast te leggen. Lang niet bij elk bezoek wordt namelijk iets naar buiten gedragen en wachtte ik tot er iets achter de opening bewoog dan was ik steeds te laat. Dus werd het aftellen. Vijf seconden na het invliegen starten met “schieten” leverde na een paar keer resultaat: Pimpel met Pamper!

Pimpelmees zonder en..
Pimpelmees mét Pamper.
Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2014

maandag 5 mei 2014

Tussen de balen


Zaterdag zijn er een paar percelen gemaaid. De balen liggen in folie gewikkeld klaar om binnen gehaald te worden. Ze bieden een mooie dekking aan deze weidevogelaar. Daarenboven: Er is weer uitzicht! En het is dan wonderlijk om waar te nemen hoe snel de natuur reageert op de gewijzigde omstandigheden. Een Torenvalk gebruikt zo'n baal als uitvalsbasis voor de muizenjacht. Zelfs ik kan de holen nu open en bloot in de zode zien liggen. Geïnspireerd door de gekortwiekte vegetatie zijn de Kieviten weer aan het baltsen geslagen terwijl soortgenoten al hun kuikens bewaken. Tussen de balen prikken Scholeksters en Grutto’s naar voedsel in de harde klei.


05-05-2014 polder Blokhoven; Grutto neemt de benen.


Ineens klinkt er alarm. Er ontstaat pure paniek, mag ik wel zeggen. Een grote valk duikt op een groepje Regenwulpen dat bij de achterbuurman naar voedsel zoekt. Maar de aanvaller aarzelt en verlegt haar koers richting spoorbaan. Met de kijker volg ik de Slechtvalk vrouw die duikt naar “iets” op de grond. Ze mobiliseert  daarmee de gehele weidevogevogelbevolking, die haar daarna hardnekkig blijft bestoken. De Grutto’s voor me hebben zich van schrik gedrukt. Nooit eerder heb ik zulk gedrag bij hen gezien; verstijfd liggen ze met hun buik op de grond.

Langzaam keert de rust terug. Om me heen ontspant de weidevogelwereld zich en komt weer in beweging. Twee hazen trekken sprintjes naar elkaar en hebben niet in de gaten dat ze worden bekeken. Zelden heb ik hier in de wei zo comfortabel gezeten. Misschien kunnen de boeren wat vaker een paar van die balen laten liggen als ruggensteun voor de vergrijzende populatie weidevogelbeschermers? 

Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2014