vrijdag 31 december 2010

Eindejaarspolder

29 december 2010: Het matige Z.O. windje blaast over de besneeuwde polder en maakt het koud. Ik sta aan het begin van de Tetwijkseweg om te kijken hoe ik het best de polder in kan gaan. Het is wat nevelig; ik zie de zwarte silhouetten van ganzen die in een paar dicht opeen gepakte groepen achter de ijsbaan grazen. De weg is nauwelijks befietsbaar laat staan het pad rond de ijsbaan. Van onder de bomen daar heb ik beter zicht op de vogels. De Kolganzen hebben de kaalgeblazen stukken weiland opgezocht. Daartussen zoeken Stormmeeuwen en een enkele Blauwe reiger naar een insect of geleedpotige. In de verte ruziën twee Buizerds en een Zwarte kraai om een kadaver. Langzaam komen de grazende Kollen dichterbij. In de groep rechts van me herken ontdek ik 3 Toendrarietganzen. Je haalt ze tussen de kollen uit door hun donkere koppen. De vogels zitten erg dicht op elkaar en bewegen weinig, een deel van de vogels zit zelfs te pitten. Hoe ik ook speur, ik  kan er geen andere soorten of kleurringen uit halen. Klik HIER voor meer informatie over kleurringen bij ganzen.  Na een kopje hete thee bagger ik terug naar de weg om mijn geluk elders te beproeven. Via het Overeind fiets ik naar de Heul. Achter de laatste boerderijen zit een flink aantal ganzen op de maïsstoppel. Vanaf de Pothuizerweg heb ik redelijk zicht op de groep. Ik tel een kleine 1000 Grauwe ganzen en bedenk dat ik zelden zo’n grote groep Grauwe bij elkaar heb gezien. Een plotseling geraas van de silo’s van v.d. Gorp jaagt vanuit de dorre nog staande mais nog eens 1500 Grauwe ganzen de lucht in: Da’s dan 2500 !!. Een “toeterende” Toendrariet draait een rondje mee. Plotseling ontdek ik een Grauwe gans met halsband. Nog niet eerder gezien bij deze soort. Ik kan hem goed aflezen en een foto maken. Wanneer je dan thuis achter de PC zit, weet hoe beroerd het licht was en hoe ver de vogel zat, lijkt het wel digitale zwendel wanneer ik zelfs de gekleurde pootring op het scherm kan lezen. Grauwe ganzen hebben de naam honkvast te zijn. Dat klopt voor deze vogel maar ten dele. Mevrouw is op 17 juni 2009 geringd door Berend Voslamber in de Deelen in Friesland. Haar ring werd 5x afgelezen in FRL. Na een uitstapje naar DK keerde ze snel terug naar het “Hytelãn”,  om nu in Blokhoven te verschijnen. SOVON onderzoeker Romke Kleefstra werd in Vogelnieuws #6 December 2010 geïnterviewd over dit project.

29-12-2010: Geringde Grauwe gans in polder Blokhoven. (Klik op de foto voor meer detail)

Na een kopje thee scan ik nogmaals maïsstoppel af en ontdek de donkere kop van een forse Toendrariet, ernaast liggen nog 3 vogels en door een gat in een beukenhaag zie ik nog een donkere kop met daaronder een gele ring met zwarte letters. Deze combinatie heb ik nooit eerder gezien, de adrenaline gaat stromen. Met moeite lees ik de ring en fiets een stukje verder om beter zicht op de vogels te hebben. Het namiddaglicht wordt al een stuk minder, maar de eerste aflezing wordt bevestigd. Deze Toendragent werd op 10 februari jl. door de gebroeders van Schoten en Gerard Muskens bij Lith geringd, daarna in NO-duitsland en voor het laatst op 26 maart in Polen gezien, nu een seizoen later in onze polder. Waar zou hij hebben gebroed

Fuzzy foto van Toendrarietgans met gele kleurring. (Klik op de foto voor meer details)















Een Schalwijker passant stopt zijn auto en vraagt of ik iets bijzonder heb gezien. Het is altijd weer leuk om buurtbewoners te laten delen in je enthousiasme voor wat er aan natuur in polder Blokhoven valt te beleven. 2 Grote bonte spechten vliegen roepend over, ze worden van onder door het sneeuwdek uitgelicht.
Waarneminen van bovenstaande Toendrarietgans
Met 2 aflezingen van ringen, bij soorten waar ik dit nooit eerder had gedaan, op zak fiets ik tevreden naar huis. Het is sowieso een leuk vogeljaar geweest met:
  • Leuke ontmoetingen en gesprekken, langs de kant van de weg of op het achtererf.
  • Een nieuwe manier van werken in de weidevogelbescherming.
  • Veel geleerd over meeuwenherkenning.
  • 3 nieuw soorten zelf thuisgebracht. Zwartkopmeeuw, Pontische meeuw en (in Blokhoven) een Zwarte Ibis.
Ik ben al weer benieuwd wat er in 2011 te ontdekken en beleven valt?

Vogels op de vlucht voor de winter

23-12-2010: De flink door bijtende winter brengt veel vogels op drift. Zelfs taaie rakkers als toendrarietganzen en kolganzen verlieten in grote getale ons land. Het dikke pak sneeuw dat er na 17 december viel dreef ze verder naar het zuiden. Vogeltellers in Vlaanderen meldden de aankomst van soms wel 10.000 ganzen per uur. http://www.sovon.nl/default.asp?id=406#krant2042. Andere soorten komen juist naar ons toe vanuit Oost-Europa. Ook in de bebouwde kom van Houten loont het de moeit om nu op de vogels te letten. Zo stond ik even uit het zolderraam te kijken en ontdekte een grote bruine vogel die over het ijs aan de overkant van de sloot achter ons huis kwam aanlopen. Het koste weinig moeite om er een Roerdomp in te herkennen. Na mijn kreet vanaf de bovenverdieping stond in minder dan geen tijd het voltallige bezoek, dat was gekomen voor de verjaardag van onze dochter, voor het raam. Bedachtzaam sloop de vogel langs de rand van de stijf bevroren sloot. Voorzichtig kroop hij daarna de wal op de bosschages in. Noch de wandelaar, noch haar (niet aangelijnde) hond merkten de vogel op die zij op drie meter passeerden. Ik kreeg maar beperkt de tijd om naar buiten te sluipen om een foto te maken; de vogel verdween allengs sluipend tussen de struiken.
Roerdompen zijn vrij schaarse en geheimzinnige bewoners van rietmoerassen. In een winter als deze houden ze het daar niet uit omdat ijs en sneeuw hen afsnijden van hun voedsel dat ze normaliter aan de waterkant vinden. Ze trekken uitsluitend ’s nachts en proberen dan de laatste stukjes open water te vinden of een ruig landje waar ze dan kleine knagers proberen te vangen. In de gemeente Houten kun je ze dan soms treffen in een rietkraag rond een plasje in de uiterwaarden van de Lek, of bij een rietput in polder Blokhoven; in de bebouwde kom zag ik ze niet eerder. Onze dochter vond de waarneming een bijzonder verjaarscadeau.

woensdag 29 december 2010

Jaaroverzicht

Op tweede kerstdag maakte ik dit account aan. De achter ons liggende dagen heb ik gebruikt om een paar waarnemingen en belevenissen uit het bijna achter ons liggende jaar met u te delen.

Winterse vogeltelling

 17-12-2010: Er is gisteren veel sneeuw gevallen. Nederland ligt daardoor op zijn gat en een paar bezorgde medetellers bellen of het wel door gaat deze keer. Het KNMI voorspelt pas neerslag voor de avond en wij hoeven niet met de auto; we wagen het er op. 7 tellers lieten zich niet kennen en fietsploegden naar polder Blokhoven. Met Gerard doe ik voor het eerst Zuid. De Verdekte veldweg is met een fraaie laag stuifsneeuw bedekt. Het inundatie-kanaal is nog niet bevroren en biedt open water aan Smienten, Slob- en Wilde Wilde eenden en zelfs 2 Nonnetjes (2 vrouwelijke exemplaren). Deze laatste soort zagen we nog niet eerder in ons telgebied. Bij Honswijk warmen we ons met een bakje koffie en aan het uitzicht over de besneeuwde polder. De drieman’s telploeg van west zien we behoedzaam over de Achterdijk schuiven op weg naar een grote groep ganzen. Ze verhalen later van een Buizerd die op de weg een Kokmeeuw te grazen heeft genomen. Martin maakte er een foto van en schreef er over op zijn weblog. (Klik HIER: Op stap in Blokhoven) Een Buizerd die zo’n grote prooi slaat is een vogel in nood die niet meer bij zijn gewone voedsel kan. Wij zien 2 Buizerds die boven een vervallen boomgaard miauwend hoogte winnen. Via de Groene weg glibberen we naar benden en slaan rechtsaf de Achterdijk op de oostelijke telploeg tegemoet. Tussen de weg en de Lekdijk zit een forse groep Kol-, Brand, en Grauwe ganzen. Vanwege de koude liggen ze meesttijds op hun buik met de poten tussen de veren, grazen een rondje, schuifelen een stukje verder naar een nieuw stukje om daar weer te gaan zitten. Een paar vogels houden de wacht.

Kolganzen grazen liggend op hun buik. een vogel houdt de wacht.


In de voorste groep ontdekken we 2 Kolganzen met een halsring. (Klik HIER hier voor meer informatie). Beide vogels werden vorig jaar door Gerard Muskens bij Lith geringd, tot in maart steeds samen in het oosten van Duitsland gezien en zijn nu weer “veilig” samen terug in Blokhoven. Janek en Paul van de oostploeg voegen zich bij ons. Oost was bijna leeg als gevolg van de activiteiten van jagers.

18-12-2010: Turen naar ganzen vanaf de Achterdijk, Blokhoven.

We fietsen naar de picknickbank aan het fietspad waar de drie telploegen samen een kop koffie drinken en veel koeken nuttigen. Het is zo gezellig, dat Peter nog juist op tijd de Blauwe kiekendief vrouw opmerkt die over de boomgaard achter ons vliegt voordat ze uit het zicht verdwijnt. Een paar minuten laters stijgt een vreemd indringend geluid op vanachter de boomgaard; de kiekendief heeft een enorme groep ganzen de lucht in gejaagd. Een heel erg indrukwekkende ervaring van het oergeluid uit duizenden ganzenkelen dat over de wit besneeuwde polder klinkt is ons deel. Van een andere orde is het subtiele rood van de Goudvink man die laag over ons heen vliegt en door de sneeuw van onderen fraai wordt belicht.
Dit was zo’n vogelochtend waarvan je de beelden in zou kunnen lijsten, opslaan onder je schedeldak om ze ten tijde van een saaie vergadering aan de binnenkant van de oogleden te projecteren (vrij naar “Vlerkenstreken”van Gerard Ouweneel).  

Oktober, november 2010: Witkoppige meeuwen en een Zwarte Ibis.

Meeuwenwerk:

169-10-201o: Pontische meeuw?
 16 oktober 2010: Na de wintervogeltelling Blokhoven fietsen we met de telploeg door Houten-Z naar huis. Op een onooglijk grasveldje trekt een forse meeuw mijn aandacht. Hij heeft een witte kop, wat ongebruikelijk is voor meeuwen in dit seizoen. Bij beter bestudering valt zijn lange dunne snavel op. Het lukt om ene paar goede foto's te maken. Ook met een diepere studie van via internet beschikbare informatie en externe informanten krijgen we de determinatie Pontische meeuw niet echt rond.



10-11-2010: Gelukt: determinatie is rond:
Pontische meeuw
 10-11-2010: Maar mijn interesse voor grote witkoppige meeuwen is gewekt. Op weg naar polder Blokhoven kom ik regelmatig langs het strandje van de Rietplas waar ze dagelijks vergaderen en een bad nemen. Met meer parate kennis en uitgebreid te turen naar de zich poetsende meeuwen en de juichkreet van de vogel haal ik vandaag een voor mij nieuwe soort binnen: Pontische meeuw.












Texelse bezoekt Houten's strand:
31-10-10: Zilvermeeuw met groene kleurring op het strandje van de Rietplas, Houten.

Dit verhaal werd eerder gepubliceerd op de site van de MWH.
De zondagochtend is guur zodat de baasjes die eigenlijk hun honden al lang uit hadden moeten laten zich nog eens hebben omgedraaid. Ik rem en stap van mijn fiets om met de verrekijker over de vogels op het nog stille strandje aan de Rietplas te laten gaan. Kleine mantel-, kok- zilver en stormmeeuwen zitten er samen met een paar kieviten rustig hun veren te poetsen of nemen een bad in het ondiepe water. Een zilvermeeuw trekt m’n aandacht omdat z’n vleeskleurige poot iets kleurigs lijkt te hebben. Als ik de telescoop uit de fietstas heb gehaald kost het weinig moeite om de lettercode van een lichtgroene pootring af te lezen. Het lukt zelfs om een paar goed foto’s door de scoop te maken. Na enig zoeken op http://www.cr-birding.be/ vind ik gegevens over het onderzoeksproject waarvoor deze vogel werd geringd en kan ik contact leggen met de bekende zeevogelonderzoeker Kees Camphuijsen die per kerende post enthousiast op mijn melding reageert. Het blijkt een vogel met een verhaal: Het is een vrouwtje dat dit jaar op 27 mei werd gevangen en geringd. Ze kreeg toen door de onderzoekers eveneens een piepklein radiozendertje op een staartveer geplakt waarmee haar nestbezoeken werden geregistreerd. Ze broedde 3 eieren uit, waarna ze 1 jong op de wieken kreeg. Na het broedseizoen werd ze nog één keer gezien bij een vuilverwerkingsbedrijf in Amsterdam. Camphuijsen was erg blij om een teken van leven over haar te krijgen, omdat ze in het broedseizoen een paar deerlijk beschadigde zwemvliezen had opgelopen; wellicht bij een bezoek aan zo’n vuilnisbelt of vuilverwerker. Omdat haar nest op een steenworp afstand had gelegen van het huis waar we dit jaar weer een heerlijk zomerse vakantie doorbrachten werd het helemaal bijzonder om haar zo dicht bij huis te ontmoeten.

Een steen in een digitale meeuwen vijver:
20-11-2010: Zilvermeeuw met gele kleurring op strandje Rietplas, Houten
20 november 2010: Op weg naar Blokhoven werp ik bij de Rietplas een snelle blik op de weer aanwezige meeuwen. Mijn oog valt op een geel geringde Zilvermeeuw. De code is eenvoudig af te lezen, maar zo niet de herkomst van de vogel. Een e-post bericht aan het zojuist opgedane meeuwen contact levert in no-time een reactie: "Het is er een van Kjeld" en "It is one off Kjelds". Na een e-post berichtje blijkt Kjeld Tommy Pedersen een Deense onderzoeker die de vogel op 23-06-2002 bij Kathlom ZO Denemarken ringde. Deze Zilver was relatief ver van huis; Zilvermeeuwen zijn zeker geen globetrotters.

Zeldzame vogel in de polder:  
Delen en stilhouden:

11-november 2010: Zwarte Ibis in polder Blokhoven

Donderdag 11 november 2010:
’t Was eigenlijk geen weer, maar de polderrust was weldadig. De ganzen zaten ver en het bleef gestaag licht regenen, maar aan de achterdijk kwam ik de bijgaande vreemde vogel tegen. Ik had minder dan 1 seconde nodig om de vogel voor Zwarte ibis uit te maken. Een vrij zeldzame dwaal/wintergast in ons land. Dinsdag was een exemplaar gemeld op de DBA-site bij Lopik; kan natuurlijk heel goed  dezelfde vogel zijn geweest. Het beest zat niet dichtbij, was niet schuw, maar wel rap en vliegerig, en het licht was beroerd. ‘k Heb toch een paar bewijsplaatjes kunnen maken.
En dan sta je voor het dilemma: Melden op een waarnemersforum of niet? Een toestroom van vogelaars is zelden in het belang van de vogel waar het om gaat. Toch kan het van belang zo'n waarneming ergens te (laten) registeren: om een leuk vogelgebied op de kaart te zetten, of om de verspreiding van een soort in kaart te brengen. Daarom de waarneming gemeld bij SOVON in het niet voor iedereen toegankelijke, maar goed beheerde BSP (=Bijzondere soorten project). Wel de waargenomen soort aan een aantal bevriende vogelaars doorgegeven. Helaas bleek de vogel bij de wintervogeltelling die de e.v. zaterdag op het programma stond niet meer te ontdekken.

Augustus, September 2010; Zomerpolder

Schaarse roofvogel:
14-08-2010: Met Siebe sta ik achter het sportveld Blokhoven over polder West te turen als een SMS piept; “Je trommeltje staat nog op de tafel”. De plaatselijke SPAR biedt uitkomst en draagt bij aan en vakantiegevoel. Ondertussen “hadden” we al Tjiftjafjes en een paartje Scholeksters dat een groot jong voert op het sportveld. Een buizerdachtige vogel komt vanachter de bosjes bij het huisje dat daar wat verder het land in staat: fors gestreepte borst, bruingrijze kleine kop. Van ons wegvliegend registreren we: lange laaggehouden vleugels, niet dat ronde van een Buizerd. Zou het een wespendief zijn? Hier in de polder? ’t Is wel half augustus, wanneer deze soort begint te zwermen. De vogel verdwijnt richting de Molenbuurt en zaait daar paniek onder de meeuwen. We hebben echter vreselijk veel geluk. Wanneer we daar arriveren komt de vogel opnieuw tevoorschijn en met een korte bocht laag over ons heen om daarna over het Werk aan de Uitweg te verdwijnen. Opvallend zijn de zwaar gestreepte borst, lichte onderdelen, weer die grijze kop met te lange hals, de heel elastische vleugelslag en lange staart: Wespendief man!! Deze  schaarse broedvogel van oude bossen hier in onze polder, da’s kicken. (Klik HIER voor meer info over deze soort)
Even verderop aan de Achterdijk is er pas gemaaid en gemest en genieten we van verse broodjes van de SPAR, Blauwe reigers, meer dan 2000 Kieviten, 1 Goudplevier, Buizerds, Torenvalkjes en meer dan 100 Wulpen. Hoog in het oosten beginnen vogels van de thermiek gebruik te maken: 2 Ooievaars, een juveniele Bruine kiekendief en een Torenvalkje stijgen naar grote hoogte. Dit is het beter vogelen; relaxed over de ruimte van de polder turen.

Gasten van de toendra:
6 augustus 2010: na een drukke werkweek heb ik erg veel zin om de polder in te gaan. Gelukkig heb ik er rekening mee gehouden, dat er in Blokhoven west wel eens gevlogen zou kunnen worden, want daardoor is er daar erg weinig (natuur) te beleven. Voor vliegverwachtingen klik HIER.

Kieviten, Kokmeeuwen en Goudplevieren op pas gemaaid perceel in polder Blokhoven.
6-08-2010: Goudplevier (linksvoor) en kievit (rechtsvoor)
Ik fiets daarom de Achterdijk op naar het spoor. Rechts wordt gras geraapt voor de kuil. Een pas gemaaid perceel links van de weg zit vol met vogels die voedsel zoeken op de kale zode. Ik tel 480 Kieviten en 38 Goudplevieren. De laatsten blijven wel verder van me vandaan dan de Kieviten, maar het lukt toch om een paar bruikbare foto's te maken die het mogelijk maken om deze in de nazomermaanden regelmatige poldergast met anderen te delen. in onze polder heb ik ze nooit eerder zo close gehad.

Juli 2010: Vakantiepolder

Wad- en weidevogel

Voor de vierde keer stond ons vakantieverblijf in Hoornder-Nieuwland, een eeuwenoude polder op Texel. Scholeksters en Kieviten hadden nog grote jongen die fel werden verdedigd tegen de alom aanwezige Bruine kiekendieven 

Veel jonge vogels:
Er waren opvallend veel jonge zangvogels aanwezig in de takkenrillen en struiken naast ons vakantieverblijf: We zagen jonge Witte en Gele kwikstaarten, Graspiepers, Huismussen, Fitissen en Tijftjafjes en Grasmussen. het is een leuke sport om deze zeer beweeglijke vogeltjes door de telescoop fotografisch te vangen:
 
Grasmus in jeugdkleed zoekt voedsel.


Nieuwe soort op de levenslijst:
Na een avondje strand bleek het ruige weiland naast ons verblijf te zijn gemaaid. Meeuwen, Kieviten, Goudplevieren en Rosse grutto's zochten er voedsel. Tussen deze hier alledaagse vogels een minder algemene soort: 
17 juli 2010: Zwartkopmeeuwen; in volwassen kleed (links) en 1ste zomerkleed.

April, mei, juni 2010; Weidevogelbeschreming


Ook dit jaar weer samen met Janek en G., met hulp van "buurman" Siebe, bij A. en J. geholpen om hun weidevogels te beschermen. Spannende momenten, voldoening, frustratie en leuke waarnemingen werden ons deel.

Indringers in de wei.
Wanneer je in april of mei door het boerenland loopt zitten de Kieviten natuurlijk allang op eieren, maar zijn andere steltlopers nog op doortrek naar hun broedgebied. Zoals de Regenwulpen die even rustig dachten te kunnen foerageren tussen de paardenbloemen, maar onmiddellijk werden aangevallen door een furieuze Kievit (Klik op de foto voor een grotere weergave).   

Regenwulp tussen de paardenbloemen in een weidevogelterritorium.

Een Kievitman verdedigt zijn territorium.


Voortschrijdend inzicht:
18-05-2010: Vrijwilliger Jan plaatste een bericht op het forum van de vrijwillige weidevogelbeschermers Houten. zie: 't Gaat los. Er werd op veel percelen in zijn omgeving gemaaid. Hij zag een broedende Grutto die nog juist het vege lijf wist te redden van de maaier, bij de ene buur, bij een ander werd in de schemer gemaaid.
Ik reageerde als volgt:

"Hoi Jan e.a.

Je raakte een gevoelige snaar bij me, met je beschrijving van wat er nu in "het veld" gebeurt.

Een seizoen als het huidige pakt rampzalig uit voor Grutto's en Tureluurs. Relatief laat wordt er massaal gemaaid. Maar niet laat genoeg om de Grutto kuikens die nu in het hoge gras zitten de gehaktmolens te laten ontlopen. Broedende vogels die nu worden uit gemaaid zullen zo laat in het seizoen niet snel nog een poging wagen. Deze weken van het weidevogel seizoen zijn voor mij dan ook de moeilijkste. Ik sla weer eens het hoofdstuk op uit Koos van Zomeren's "De levende Have" met de titel "de Grutto voorbij" en moet dat dan bijna wel met hem eens zijn. In 1990 (20 jaar geleden !!) schreef hij in NRC "stop de Gruttomoord", een stuk dat hij uitermate goed had onderbouwd. Inderdaad: Kunstenaars zien soms dingen eerder dan gewone burgers, boeren, wetenschappers of beleidsmakers.

Een andere kunstenaar, natuurfotograaf Danny Ellinger, kwam een paar jaar geleden ook tot de overtuiging dat we onze kop niet langer in het zand kunnen steken.
Langzaam, te langzaam komt er iets in beweging, maar het inzicht, en vooral de de overtuiging, dat het echt anders moet ontbreekt nog bij de meeste burgers en boeren. Kunstenaars, wetenschappers en sommige beleidsmakers hebben het al wel begrepen.

Net wat je zegt; er valt nog een wereld te winnen.
Anders is de vanzelfsprekende, joyeuze aanwezigheid van de Grutto in het gewone boerenland voorbij.

Sjerp
 


Mozaïekbeheer:
Het weidevogelseizoen 2010 was anders dan voorgaande jaren. Voor het eerst waren er vaste afspraken over een perceel dat eerst zou worden beweid en daarna van 1 mei tot 15 juni met met rust gelaten. Op een ander perceel kregen de vogels rust tot 1 juni. 


31-mei-2010: Mozaïek van verschillende graslengtes. Het perceel op de voorgrond is een ruime week geleden gemaaid. het perceel in de achtergrond is van de buurman en zeer recent gemaaid. het perceel rechts wordt na 1 juni gemaaid.

29-05-2010: "Vandaag de stokken met vlagen in orde gemaakt om vogels met jongen uit de te maaien percelen te houden. In het perceel er naast lopen nog 2 paar Grutto's met jongen. Ondertussen wisselen Jan en ik een aantal gelijkgestemde gedachten uit: "Over dat we niet al te veel kunst- en vliegwerk nodig moeten hebben om te kunnen boeren met weidevogels; ze moeten er bij horen. Wat ik nu aan het doen ben is op de rand. Over boeren, die ondanks dat ze financieel worden gecompenseerd voor het uitgestelde maaien, toch het gevoel zullen blijven houden achter uit te boeren, omdat ze minder melk produceren; een boer is een ondernemer". Het is nog lekker weer, vanavond gaat het regenen".

29-05-2010: Stokken met plastic vlaggen om de weidevogels die met jongen rondlopen uit dit perceel te houden. Het wordt 1 juni a.s. gemaaid.


Thriller met gele kwikstaarten:
Op 16 juni 2010 berichtte ik aan vriend Siebe:
 
"Beste Siebe

Gisteravond inderdaad nog bij Jan geweest, hij had nog niet gebeld over maaien, maar vandaag stond zijn schudder klaar voor gebruik en hij verwachtte elk moment de loonwerker.


Ik kwam eigenlijk om een beetje na te genieten, die verdachte Tureluur van zondag te checken en misschien een plaatje te schieten, maar het werd een zeer gedenkwaardige avond:

Ik had me niet vergist in die "verdachte" Tureluur zondagavond. Tegen de harde wind oplopend kon ik dichtbij komen en ontdekte ik een spoortje naar een grote brede pol met 4 eieren in een gruwelijk diep kuiltje.
Ik heb me wel vergist zondag in die Kievit die we niet meer op haar nest hadden gezien en waar ik "koude" eieren aantrof. Nu was de vogel weer thuis en heb ik de stokken weer terug gezet.
De Gele kwik van zondag voerde nog steeds:
Ondertussen door m'n stokken heen en 4 i.p.v. 2 nesten tussen de stokken.

Achter op het te maaien perceel zittend zag ik steeds Gele Kwikken heen en weer gaan tussen dit perceel en naar direct achter het riet op de mais bij M.. Alleen, ik leek ze in de weg te zitten en ze kwamen steeds terug mét voer op het te maaien stuk.
Een hoge stok gehaald van het Gelekwik nest op het al gemaaide perceel (waar nog braaf wordt gevoerd) en wat meer afstand genomen.
Vrouw gaat het gras in en blijft daar: 1ste poging: opvliegende vrouw maar te vroeg: stok geplaatst
Na een 2de en 3de poging (vanuit een andere richting en weer tegen de harde wind in) en veel hangende man en vrouw en interactie met Graspieper kwam ik zeer kort bij, maar kon het nest niet vinden.
Ondertussen realiseer ik mij, dat ik zondagavond het gedrag van de gelekwikken niet juist heb geduid. Alhoewel ik het vreemd vond dat ze zo vaak naar me toe kwamen. Ik heb zo ongeveer op het nest van dit paar zitten loeren naar het paar dat we samen na veel geduld oprolden.
Ineens zie ik de zwaailichten van de loonwerker en Jan op z'n weide-crossfiets aankomen die roepende voor het 120pk, 6 meter brede, gevaarte uit door het gras zwoegt om de eventueel aanwezige dieren te verjagen.
Kort praatje en instructie van de loonwerker (4 legsels met 4 stokken en 1 legsel met 1 hoge stok; We "kenden" elkaar nog van een vorige keer) met Jan terug gelopen.
Even gekeken hoe de maaimachine het Tureluur nest benaderde; deed hij keurig !! Het nest lag zo dicht bij de kant dat ik hem er niet achterlangs wilde hebben. Je ziet dan op het laatste moment zo'n klein vogeltje weg sprinten; een infernaal gezicht !
Stijf van de adrenaline, maar toch een ontzettend voldaan gevoel over de gekregen en benutte kansen naar huis.

 

Hartelijke groet,

Sjerp"


Mijnheer waakt trots over zijn territorium


Nest van Gele kwikstaart tussen karakteristieke bioboerenland vegetatie. (klik op de foto en zoek het nestje)

Vrijdag 18 juni 2010: Ik ben erg benieuwd hoe de vogels het maaien, schudden én hakselen hebben doorstaan. jan feliciteert me al gelijk bij aankomst met de laatste Gele kwikstaart. Ondanks dat we de locatie van het nest niet exact weten, heeft hij de vogels steeds uit de buurt van de stuk uit het keurig door de loonwerker uitgespaarde graseiland zien komen.

18-06-2010: Ze hebben het overleefd: mevrouw brengt voer voor haar jongen !!

maandag 27 december 2010

Februari - Maart 2010: Kleurringen bij ganzen

Deze vogel die ik 24 februari 2010 zag in polder Blokhoven-O werd op 5 mei 2009 600km ten NO van Moskou geringd door Konstatin Litvin.

Mensen zijn altijd gebiologeerd geweest door het komen en tijdelijk weer verdwijnen van vogels bij het wisselen van de seizoenen. Vroeger natuurlijk vooral om te weten wanneer er weer ganzenbout op het menu gezet kon worden, later ook om "te weten waar al die vogels bleven". Het vangen vogels en deze voorzien van aluminium ringen leverde niet alleen veel kennis op over trekwegen en verblijfplaatsen van vogels, maar vooral ook over waar vogels werden gevangen of geschoten. Moderne satelliezenders of GPS-dataloggers leveren min of meer continue  meer gedetailleerde informatie, maar zijn (extreem) duur. Een tussenvorm is er een waarbij trekvogels worden gevangen en voorzien van gekleurde kunststof ringen. Ganzen zijn zulke forse vogels dat zij zo'n ring goed om hun hals verdragen. Deze zijn voorzien van een code van 3 karakters die met een telescoop kan worden afgelezen. Al moet je soms behoorlijk goed zoeken in een groep om een geringd exemplaar te vinden. Over grote delen van Europa zijn enthousiastelingen als o.g. actief die groepen vogels naspeuren op kleurringen.  Eenmaal gemeld via een eigen account op "Tracking Marked Geese" krijg je de volledige voorgeschiedenis van jouw vogel. De ganzen worden gevangen door traditioneel werkende "Ganzenflappers" die nu hun oude cultuurhistorische ambacht in zetten voor de wetenschappers waar ze samen mee optrekken. Het ontdekken van zo'n gekleurringde vogel in een grote groep "naamloze" individuen levert mij deze maanden evenveel plezier als het ontdekken van een niet alledaagse soort. Eerder schreef ik al eens een stukje voor MWH over polder Blokhoven als internationale luchthaven: nieuwsoverzicht MWH.

Mooi staat het niet, maar het geeft je wel een andere kijk op het leven van deze vogels.
Kolgans met groene halsring die ik op 20-02-2010 ontdekte in een groep van zo'n 5000 soortgenoten en 3000 Brandganzen.


  • Er zijn veel meer ganzen die gebruik maken van polder Blokhoven dan je op grond van de groepsgrootte zou aannemen. Bijvoorbeeld: met tussenpozen van een maand tel ik in Blokhoven-O een groep van 1500 Kolganzen. De eerste keer bevond zich daarbij een geringde vogel. Op het moment dat ik mijn tweede waarneming doe is de geringde vogel al in een andere polder in de Gelderse poort gezien. Dat betekent dat op zijn minst een deel van de vogels die ik de tweede keer waarnam niet dezelfde zijn als de eerste keer.
  • Geringde vogels krijgen voor de waarnemer een persoonlijkheid. Op onze laatste wintervogeltelling op 18 december jl. lazen we 2 ringen af van ganzen die dicht bij elkaar graasden. Ze werden samen door Gerard Müskens gevangen en geringd en ook bij elke volgende geregistreerde waarneming werden de vogels steeds samen gezien; een paartje. Op 31-10-10 kon ik een ring van een Kolgans aflezen die op 28 juni 2007 langs de Peschanka op Kolguev werd gezien door Russische onderzoekers. Kolguev is een eiland dat ligt ter hoogte van Nova Zembla!! Zie ook de vogel op de bovenste foto. Dan krijg je respect voor deze indrukwekkende vogels.
Waarnemingen van een Kolgans die op 31-10-2010 achter de Schalkwijkse ijsbaan in Blokhoven werd gezien. De meest noordelijke is op Kolguev; 69 graden noorderbreedte.

  • De pakken sneeuw in Oost-Europa brachten ganzen naar West-Europa die daar niet eerder, of meerdere jaren geleden werden gezien.

zondag 26 december 2010

Januari 2010; Midwinter vogeltelling

Toendrarietgans (midden) tussen een familie Kolganzen. De vogels met zwarte buikstrepen en een duidelijke witte bles zijn herkenbaar als volwassen. De meest linkse is een onvolwassen vogel.
De dooi is ingevallen. Met ons zevenen staan we klaar voor de wintervogel-, tevens midwintertelling SOVON. Met Siebe, Janek en Michiel doen we west, Paul, Peter en K. nemen Oost.
De verwachtingen zijn niet hoog gespannen; vorige week was de polder bijna leeg. Maar er blijkt genoeg te beleven.  Achter sportpark Blokhoven ontdekken we gelijk al een groepje van 12 Toendrarietganzen en dat was 4 jaar gelden voor het laatst dat we die in onze polder troffen. Seibe ziet een Blauwe kiekendief man door zijn scoopbeeld schuiven, ik zie nog juist een glimp van een lichte roofvogel met zwarte vleugelpunten. Maar we hebben meer geluk: Paniek onder de meeuwen, ik roep: "Slechtvalk!!" "Nee, een kiekendief", de rest. "Ik ben toch niet .." denk ik. Het blijkt dat we samen naar een paartje Blauwe kieken én een Slechtvalk staan te kijken. Ongekende combiwaarneming voor onze polder. Daarna treffen we nog meer Toendrarieten en Kollen. Vanaf de Achterdijk krijgen we blauwe kiek nog een paar keer mooi te zien; eerst probeert hij een groep Kramsvogels te verrassen, later treffen we hem jagend boven een maïsstoppelveld en tot slot komt hij mooi laag voor ons langs zodat we hem in volle glorie kunnen bekijken. Vanaf de picknick bank aan het fietspad ziet de polder "zwart van de ganzen" Ik poer er nog een Toendrariet uit die zich laat fotograferen en die we kunnen gebruiken voor een spoedcursus ganzenherkenning. Siebe ontdekt een Kol met halsband die hij kan aflezen; het begin van een nieuwe passie? In elk geval een gedenkwaardige wintervogeltelling.
Het gaat steeds harder waaien; 's avonds regent het !