zaterdag 15 juni 2019

Ongerieflijk plastic



Juni 2019: LB-YTRN voert een van z'n kuikens.
Het is een wat ongerieflijke positie die ik inneem, want er is een causaal verband tussen mijn plezier in het “boven water” halen van een levensloop van een individuele vogel, aan de hand van een afgelezen kleurring, en de vangst en het ringen van die bewuste vogel ergens in het verleden. En dat strookt niet met mijn ambivalente houding t.o.v. dat vangen en ringen. Dat heeft twee redenen. Allereerst een emotionele. Vogels staan bij mij voor het toppunt van vrijheid. Die vrijheid ontneem je hen, al is het tijdelijk, met net of val. Het beeld van zo’n gevangen vogel is voor mij een tegenstrijdigheid in zichzelf. En een meer objectieve: Vangen brengt ongerief met zich mee voor de vogel: Stress, soms een geknakte pen of, gelukkig zelden, erger. Daarnaast, we hebben het daar niet graag over, het dragen van de aangebrachte (kleur)ring kan ongerief met zich mee brengen of risico’s op blessures. Daarmee wil ik niet zeggen dat we geen vogels zouden mogen vangen en ringen. Maar wel dat we daar een erg goede reden voor moeten hebben. Bijvoorbeeld om meer te weten te komen over vogels.

Juni 2017: LB-YTRN met jong.

Op mijn dagelijkse fietstocht naar “de zaak” kom ik langs meerdere territoria van Scholeksters. Zo broedt aan de noordkant van de Rijsbruggerweg jaar-in-jaar uit een paartje. Mijn indruk was dat dit paar meestal succesvol was met een of meer uitvliegende jongen, maar dat het vanaf 2016 ineens minder leek te gaan. Hoe kan dat, waarom ineens dat verminderde broedsucces? Aan de zuidkant tref ik eveneens jaarlijks een broedend paartje Scholeksters. Jaar-in-jaar-uit loopt het met jongen rond. Hoe flikken ze dat? En: Waar zit je eigenlijk naar te kijken? Naar steeds dezelfde al dan niet succesvolle vogels? Is er iets gebeurt in dat territorium aan de noordkant, wat de zuidzijde bespaart is gebleven? Dankzij het feit dat Marc van Leeuwen in deze regio al sinds 2008 heel veel Scholeksters van een kleurring heeft voorzien kun je, door daar regelmatig waar te nemen, te registreren en analyseren, een stuk beter begrijpen wat er nu eigenlijk gebeurt:

Juli 2014: RY-BEWL voert kuiken.

Om te beginnen de noordkant: In 2014 nam ik daar voor het eerst vogel RY-BEWL (rechts geel zwarte E witte L; voor ingewijden) met partner waar. In 2015 was er een geringde partner (LB-YTRT; gele T rode T). Ze waren vaak laat met broeden, maar brachten van 2014 – 2016 tenminste 5 jongen op de wieken. In 2017 keert LB-YTRT niet terug in dit territorium. Er is een nieuwe mannelijk partner RY-BEWC; een vogel die in 2013 als kuiken in ditzelfde gebiedje door Marc is geringd. 


Maart 2017: RY-BEWC op de slaapplaats Rietplas, Houten
Het is een heel markant beest, dat door z’n gebogen snavel ook zonder kleurring goed is te herkennen. Het paar doet in 2017 twee broedpoging die ondanks goede bedoelingen van beschermers en werknemers, beide mislukken. In 2018 heb ik hetzelfde paar wel steeds rond zien hangen maar niet op een nest kunnen betrappen (Dat er vast geweest moet zijn, maar soms zijn ze je gewoon te slim af). In 2019 is ook RY-BEWL niet terug gekeerd in dit territorium en vormt RY-BEWC een paar met een niet geringde vogel. Tot nu gaat hun huidige broedseizoen goed. Dankzij het tijdig verplaatsten van het nest door weidevogelbeschermers van de groep Werkhoven werd het gespaard tijdens werkzaamheden. In dit territorium loopt nu voor het eerst sinds 2016 weer een paar met een kuiken rond, dat voorspoedig groeit!
Juni 2016: LB-YTRN met 2 grote jongen.
Dan de zuidzijde: Daar broedt in mei 2015 LB-YTRN. In dat jaar ving Marc de vogel op het talud van de nieuw aangelegde Limesbaan (N421). Deze scholekster is gepaard met RY-BEWQ. Ik zie hen 1 jong groot brengen. In 2016 zit LB-YTRN met een andere partner (dan in 2015) t.w. LY-CSYP in een knotwilg aan de rand van zijn territorium en ze brengen 2 jongen op de wieken. 

April 2017: LB-YTRN inspecteert z'n knotwilg
In 2017 gebeurt er iets vreemds. Vroeg in het broedseizoen zie ik dit paar weer op “hun” knotwilg, maar tref later LB-YTRN samen met zijn vórige partner RY-BEWQ broedend aan. Wat was er gebeurd? Echtscheiding of een noodlottig ongeval? Dankzij cruciale informatie van een oplettende buurtbewoner en speurwerk van Marc kon worden achterhaald dat LY-CSYP was doodgereden op de N421 "Limesbaan". LB-YTRN en RY-BEWQ broeden nu weer op de grond en blijken daarin succesvol. Ze doen dit voor het oog van de camera van Magali Frauendorf (te zien op: CHIRP-Nieuwsbericht); er vliegen 2 jongen uit. Zelfs in 2018 lukte het dit paar, als een van de weinige in de regio, een tweetal jongen op de wieken te krijgen. Ook het lopende broedseizoen ziet er goed uit voor dit paar. Hun drie grote jongen maken al lange oefenvluchten. 
 
Juni 2018: LB-YTRN met geringd jong.

Zonder de door Marc aangebrachte kleurringen, die de vogels tot individuen maken, had ik op geen enkele manier een vinger achter de verschillende gebeurtenissen binnen deze twee territoria kunnen krijgen. Ik zou alleen maar meer of minder succesvol broedende scholeksters waar hebben genomen. Het zou me ontgaan zijn dat het noordelijk territorium van eigenaars is gewisseld en dat in het zuidelijke sprake was van een bijzondere wisseling van partner. Dan nog durf ik de vraag te stellen, is mijn inzicht in deze gebeurtenissen voldoende reden voor het vangen en ringen van deze vogels? Ik ben van mening dat mijn particuliere ervaring dat niet rechtvaardigt? Daarvoor hoor je, uit data van geringde en afgelezen vogels algemeen geldende wetenschappelijke principes te destilleren én te publiceren. En juist dát is wat er recent binnen het CHIRP-Scholekster-project gebeurt: Grote databestanden die door professionals, maar vooral ook door fanatieke liefhebbers met ringgegevens en aflezingen zijn gevuld, worden bewerkt en gepubliceerd. En daar geniet ik van. Verwijzingen naar die publicaties vind je op: www.chirpscholekster.nl. Ik kan met een meer gerust hart ringen blijven aflezen én desgewenst assisteren bij het vangen en ringen.
Voor wie wil weten hoe je een afgelezen kleurring in een code omzet?:
Afgelezen kleurringen zijn te melden op: 
Of gebuik daarvoor de App:

Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2014 - 2019.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten