Abuis

Veel samenwerkingsverbanden in de natuur zijn zo vergaand dat de betrokken organismen niet meer zonder elkaars bestaan kunnen: Bomen komen niet tot wasdom zonder specifieke bodemschimmels. Klavers en andere vlinderbloemigen krijgen stikstof aangereikt door de nitrificerende bacteriën in hun wortelknolletjes en het zaad van orchideeën kan alleen uitgroeien tot een prachtig bloeiende toorts wanneer het kiemt op een plaats waar de juiste schimmels aanwezig zijn. Symbiose. Bij hogere dieren werkt de samenleving meestal eenzijdig. De ene soort profiteert van de andere; de grote eet de kleine, de sterkste eet de zwakste, eten of gegeten worden. Het komt minder vaak voor dat met wederzijds goedvinden van elkaar wordt geprofiteerd. Maar het gebeurt wel. Poetsgarnalen, Loodsmannetjes en Ossenpikkers zijn zo maar een paar tropische voorbeelden die ik uit mijn door Walt Disney’s natuurboeken gevoede geheugen kan opdiepen.

20-10-2012, Schalkwijksebrug: Eksters op schapen.

Maar je hoeft niet per se naar bezuiden de evenaar af te reizen om dergelijke exotische interacties te ervaren. Aan de westzijde van het talud van de Schalkwijkse brug graast een koppeltje schapen de weide winterkort. Daartussen scharrelen Eksters en Kauwen. Een paar Eksters klimmen over de ruggen of nemen zelfs even plaats op een kop. De schapen vinden het best en dulden de kraaiachtigen in het vertrouwen dat ze zo nu en dan wat teken, vliegen of andere parasieten wegpikken. Ineens zie ik een Ekster die zich niet houdt aan de onuitgesproken afspraak en op de wollige achterkant van een schaap in begint te hakken. Het schaap springt op. De Ekster zoekt een ander "slachtoffer" en probeert daar nota bene een eikel tussen de wol te verstoppen (juist te zien op de bovenste foto). Uiteindelijk beseft hij dat dit toch niet de ideale plek is om een wintervoorraad aan te leggen, hij maakt een gat in de grasmat en stopt daar de eikel in (onderste foto). Een schaap kijkt toe.

(TIP: Klik op een foto voor een grotere weergave tegen een donkere achtergrond)

Wanneer ik doorfiets de polder in vraag ik me af hoe bij Eksters het besef van de wereld om hen heen in elkaar steekt. Maken ze een verschil tussen levende of dode natuur? Zijn schapen pluizige verhogingen in het weiland of niet meer dan mobiele planten?

20-10-2012: Deze Kauw houdt zich wel aan de onuitgesproken afspraak.

 

Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2012

"Pluimstaarten, Zwartrokken en Kromsnavels"

Van een "local" hoorde ik dat tijdens de maïsoogst aan de Pothuizerweg twee Vossen waren geschoten. Dit werd de aanleiding tot een discussie op Weidevogelaars Houten. Ik plaats m'n bijdrage daaraan ook hier:

Het kan me steeds weer verrassen wat "pluimstaarten, zwartrokken en kromsnavels" aan emoties los kunnen maken bij sommige boeren en andere buitenlui. Het idee dat die uitgeroeid moeten worden is bijna onuitroeibaar. Het zal wel ergens in de evolutie ingebakken zijn. En dan maakt het gewoon niet meer uit wat de feiten zijn. Niet erg, wanneer democratisch gekozen beleidsmakers maar wel voor rede vatbaar zouden zijn en beslissingen nemen die uitsluitend op "facts-and-figures" zijn gebaseerd. Helaas is dat niet altijd het geval. De ontheffingen voor het schieten van deze Vossen werden verleend ondanks de door Jan aangehaalde feiten (klik Hier).

Laat er geen misverstand over bestaan, predatoren kunnen een ravage aanrichten onder weidevogel legsels en broedsels en zelfs hun aanwezigheid alleen al kan er toe bijdragen dat de soorten waar we ons zo voor uitsloven (o.g. voorop) hun heil elders zullen proberen te zoeken. Maar: Al zou je in staat zijn alle pluimstaarten, zwartrokken en kromsnavels uit te roeien; je krijgt er de weidevogels niet mee terug als er niet eerst maatregelen van een geheel andere worden genomen. We krijgen gewoon de natuur die we verdienen door ons landschap zo in te richten en te beheren als thans het geval is en de boeren te laten boeren zoals ze doen.

Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2012

Oogstwerk

Er heerste een tegenstrijdig sfeertje in de polders Vuylcop en Blokhoven de afgelopen week. Er werd gras gemaaid alsof het de eerste snede in mei betrof en ondertussen waren hakselaars en grote Schuitemaker silagewagens bezig de maïsoogst binnen te halen. Vijftig m³ per vracht gehakselde maïs dendert dan over de smalle Achter- en Lekdijk op weg naar de kuil. Dan moet je als fietsende vogelaar zorgen dat je niet over het hoofd wordt gezien. Was het er door al dit agrarisch geweld zo oneigenlijk stil op het land?

Gelukkig arriveerden deze week wel de eerste Koperwieken 2012; 'k trof ze in de meidoorns langs de gedekte veldweg. Peter maakte me attent op acht Grote zilverreigers in de Steenwaard. Een paar dagen later vond ik er “slechts” vijf die samen met een paar Blauwe reigers visten onder een stralend zonnetje.

Zaterdag de dertiende deden we de oktober watervogeltelling van SOVON. We hadden geluk. De gehele ochtend dat we buiten waren bleef het droog en voor het eerst dit najaar werd het verre gebabbel van honderden Kol- en Brandganzen, door de wind over Blokhoven-Oost, naar ons toe gedreven. Ze bleken te foerageren op de maïs-stoppel langs de Pothuizerweg.

Pothuizerweg; Kolganzen en een Grauwe

Er was flinke trek van Veldleeuweriken en we zagen ze ook scharrelend foerageren tussen de stoppels van de maïs. Een heerlijke gewaarwording: de herfst heeft de natuur weer in beweging gezet!

De Groene weg is grijs van de modder.

Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2012

Oude bekende

Er zijn van die contacten waarbij je je afvraagt: “Hoe zou het met hem/haar zijn?” Te ver weg of te lang geleden om zomaar even te bellen, maar niet onbeduidend genoeg om helemaal uit je hoofd te zetten.  Voor veel mensen blijkt het wereld wijde web en m.n. Facebook een geweldige manier om ooit eens opgedane contacten aan te halen of in stand te houden. De meeste ontmoetingen met dieren buiten verlopen nogal onpersoonlijk; op zijn minst eenzijdig. Maar soms loopt het net even anders. Bijvoorbeeld, wanneer je na de melding van een geringde vogel d.m.v. het internet inzicht krijgt in diens bijzondere levensloop. Zo'n vogel is een individu geworden! Een individu waarvan je je kunt afvragen: "Hoe zou het met hem/haar zijn?" In de databases www.geese.org (voor ganzen en zwanen) of www.wadertrack.nl (voor Scholeksters) kun je van een eenmaal door jou afgelezen vogel ook later toegevoegde meldingen zien. Lees je een kleurring af van een meeuw (zoals; deze ) dan zoek je op www.cr-birding.org  naar het betrokken onderzoeksproject en legt e-post contact. Altijd leuk, maar je krijgt dan alleen de waarnemingen tot dan toegestuurd van de onderzoeker. Het blijkt in de praktijk lastig om het contact met deze vogels te onderhouden, al blijf je benieuwd hoe het hen na het eerste "contact" is vergaan. Je kunt echter ook gewoon geluk hebben. Bijna twee jaar geleden las ik de code af van een kleurring bij een Zilvermeeuw en dat leverde toen een bijzonder verhaal op (zie: Texelse bezoekt Houtens strand).

04-10-2012; Rietplas Houten: Zilvermeeuw met bekende kleurring

Gehavende zwemvliezen

Ik was dan ook meer dan opgetogen toen ik dezelfde vogel, weer “ontmoette” op het strandje aan de Rietplas, Houten-Zuid. Ze leek in goede gezondheid te verkeren, maar had nog steeds deerlijk gehavende zwemvliezen. Of ze opnieuw schade heeft opgelopen of dat het nog de littekens van de verwondingen uit 2010 zijn weet ik niet.

En ondertussen ook nog een volwassen Geelpootmeeuw registreren, die zien we ook niet elke dag in ons dorp:

04-10-2012; Rietplas Houten: Adult winter Geelpootmeeuw

Alle teksten en foto's ©Sjerp M. Weima 2012